İklim Eylemi Takipçisine göre, hükümetler ısınma tahminlerini düşürme konusunda yeterli önlem almamakla birlikte dünyanın fosil yakıtlara bağımlılığını sürdürmek için karbon yakalama ve depolama teknolojisi gibi yanlış çözümlere yöneliyor. Öte yandan güncel başka bir rapor bu teknolojilere aşırı bağımlılığın ekonomik açıdan son derece zararlı sonuçlara yol açabileceğine işaret ediyor.
COP28’de yıllık ısınma güncellemesini yayımlayan İklim Eylemi Takipçisi, verdikleri taahhütlere karşın hükümetlerin ısınma tahminlerini düşürmek için yeterli önlem almadıklarına dikkat çekti. Bunun yerine bazı ülkelerin dünyanın fosil yakıtlara bağımlılığını sürdürmek için karbon yakalama ve depolama teknolojisi (CCS) gibi yanlış çözümlere yöneldiğine de işaret etti.
Endonezya’nın Genişleyen Kömürlü Termik Santral Filosu
Dünya genelinde rekor düzeyde sıcaklıklara, kontrol edilemeyen yangınlara veya aşırı hava olaylarına maruz kalınan bir yılda, iklim eylemlerine yönelik fark edilir bir değişiklik yaşanmadı. Hükümetlerin 2030 hedeflerine (NDC-Ulusal Katkı Beyanı) ilişkin CAT ısınma tahmini 0,1 derece artarak 2,5 dereceye yükseldi. Bunun nedeni herhangi bir gerçek hedef değişikliği değil, büyük ölçüde, zayıf hedefleri olan ülkelerde artan emisyonlarla ilgili. Hedef sıcaklık tahmininin 2,5 dereceye yükselmesinin ana etkenlerinden biri, genişleyen kömürlü termik santral filosunun geçen yıl emisyonların %21 oranında artmasına neden olan Endonezya.
Türkiye’de Yeni Kömür Kapasitesi Hedefleniyor
Raporda Türkiye’nin geçtiğimiz yıl güncellediği NDC’sinin yeterli olmadığı belirtilirken, “Hedefler kağıt üzerinde daha güçlü ancak emisyonların azaltılmasına yardımcı olmayacak. Fosil yakıtlardan aşamalı çıkış yerine, yeni kömür kapasitesi hedefleniyor. Denizde fosil gaz üretimini artırma ve gaz üzerinden bir merkez haline gelme planları 1,5 derece ile tutarlı değil. Güneş ve rüzgarı artırmaya yönelik son planları doğru yönde atılmış bir adım, ancak daha güçlü ve hızlı bir şekilde ilerlemek gerekiyor” ifadelerine yer verildi.
Climate Action Tracker’ın (CAT) diğer ısınma tahminlerinin tümü 2021 ile aynı kalıyor. Takip edilen ülkelerden yalnızca biri net sıfır hedefini geçtiğimiz yıl kanunlaştırdı. Hükümetler uluslararası denizcilik sektörü için daha güçlü hedefler üzerinde anlaşmaya varırken bunun da yüzyılın sonundaki ısınma üzerinde çok az etkisi oldu. Mevcut politika yolu veya CAT’in “Politikalar ve Eylem” senaryosu, iki yıl önce Glasgow’daki sıcaklıkla aynı, 2,7 derecede, kalıyor.
CAT’in güncellemesi, hükümetin 2035 NDC’leri için altı temel kriteri ortaya koyuyor:
- Emisyonları önemli ölçüde azaltın.
- Hedeflerinizi net sıfır ile aynı noktaya taşıyın ve 2030 hedefine daha yüksek bir oranda ulaşın.
- Ekonomi çapında mutlak emisyon azaltma hedefleri
- İklim finansmanını ölçeklendirin.
- Ağaçlara veya karbon piyasalarına değil, yurt içi azaltımlara odaklanın.
- Yeni politikalar geliştirmeye ve uygulamaya başlayın.
En Az 30 trilyon dolarlık Ek Maliyet Öngörüsü
Aynı zamanda 5 Aralık’ta, COP28’de düzenlenen bir yan etkinlikte, ABD liderliğindeki Karbon Yönetimi Mücadelesi’nin resmi lansmanı gerçekleştirildi. Katılımcı ülkelerin, COP28’de karbon yakalama, kullanım ve depolama ve karbondiosit giderme uluslararası alanda hızlandıracak hedefler üzerine taahhütler vermesi hedefleniyor. Henüz katılımcı ülkelerin resmi bir listesi yayımlanmasa da Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, ABD, Çin, Japonya, İngiltere, AB, Kanada, Norveç, Endonezya, Brezilya, Kenya, Mozambik, Senegal, Hollanda, İsveç, Danimarka, İzlanda ve Bahreyn’in bu ülkeler arasında olması bekleniyor.
Yenilenebilir Enerji Daha Ucuz ve 1,5 Dereceye Ulaştırabilir
Oxford Üniversitesi Smith İşletme ve Çevre Okulu tarafından COP28’de duyurulan yeni bir rapora göre, 2050 yılı civarında net sıfır hedeflerine ulaşmak için Karbon Yakalama, Kullanım ve Depolamaya aşırı bağımlılık ekonomik açıdan son derece zarar verici olacak. Aşırı bağımlılık yenilenebilir enerji, enerji verimliliği ve elektrifikasyona dayalı bir rotaya kıyasla en az 30 trilyon dolar daha pahalıya gelebilecek.
Çalışmanın başyazarı olan Richard Black, “Analizimize göre maliyetler 40 yıldır düşmedi. Ve 1,5 dereceye ağır bir CCS ölçeklendirmesiyle ulaşırsak bu işin maliyeti trilyonlarca dolara çıkacak. Bunun yerine yenilenebilir enerji ve temiz elektrifikasyon çok daha ucuz bir maliyetle bizi 1,5 derece hedefine ulaştırabilir” değerlendirmesinde bulundu.