İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi 75. Yılında

Günümüzde 550 dilde yayımlanan İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi’nin kabul edilmesinden bu yana insan hakları, daha fazla tanınmaya ve garanti altına alınmaya başlandı. Öte yandan en savunmasız olanların en fazla zararı görmesine yol açan “iklim krizi” bir “insan hakları krizi” halini aldı.

İnsan Hakları Günü her yıl, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun 1948’de İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi’ni kabul ettiği gün olan 10 Aralık’ta kutlanıyor. İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi her bir bireye güç veriyor. Bildirgede yer alan ilkeler, 1948’de olduğu gibi bugün de geçerliliğini koruyor. Biliyoruz ki hem kendimizi hem de başkalarını korumanın yolu herkesin haklarını korumaktan geçiyor.

“Eşitsizlikler Derinleşiyor”

Birleşmiş Millletler Genel Sekreteri António Guterres İnsan Hakları Günü’ne yönelik yayımladığı mesajında, “Bütün insanlar, özgür, haklar bakımında eşit ve insan onuru ile doğar” dedi. Bildirgenin savaşları sona erdirmeye, bölgeleri iyileştirmeye ve herkes için barış ve haysiyet dolu bir yaşamı teşvik etmeye yardımcı olan bir rehber konumunda olduğunu belirten Guterres şunları söyledi: “Ancak dünya yolunu kaybediyor gibi görünüyor: Çatışmalar devam ediyor, yoksulluk ve açlık artıyor, eşitsizlikler derinleşiyor. Otoriterlik yükseliyor, sivil alanlar daralıyor ve medya baskılara maruz kalıyor. Cinsiyet eşitliği hâlâ uzak bir hayal ve kadınların cinsiyetlerine dayalı özlük hakları geriliyor. Bunun yanı sıra, en savunmasız olanların en fazla zararı görmesiyle iklim krizi bir insan hakları krizi halini aldı.”

10 Aralık 2023 tarihi, İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi’nin 75. yıl dönümünü olacak. İnsanlığın dönüm noktası niteliğini taşıyan bildirge; herkesin ırk, renk, din, cinsiyet, dil, her türlü görüş, ulusal veya sosyal köken, mülkiyet, doğum veya diğer durumlarına bakılmaksızın insan olarak sahip olduğu vazgeçilmez hakları koruyan ilkeleri içeriyor.

2023 Teması: Herkes için Özgürlük, Eşitlik ve Adalet

Günümüzde 550 dilde yayımlanan İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi’nin kabul edilmesinden bu yana insan hakları, daha fazla tanınmaya ve garanti altına alınmaya başlandı. Günümüzde dezavantajlı bireyler, yerli halklar ve göçmenler gibi kırılgan gruplara da odaklanan bildirge, genişleyen bir insan hakları koruma sisteminin temeli olarak hizmet veriyor.

Öte yandan insanlık onurunu koruma ideali ve eşitlik hakkı vaadi son yıllarda sürekli olarak saldırılara maruz kalıyor. Dünya salgın hastalıklar, çatışmalar, iklim değişikliği ve derinleşen eşitsizlikler gibi zorluklarla karşı karşıya. Bildirgede yer alan değerler ve haklar ise kimseyi geride bırakmayan kolektif eylemler için bir kılavuz işlevi görüyor.

“75 İnsan Hakları İnisiyatifi”

İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi’nin 75. yıldönümü BM İnsan Hakları Ofisi liderliğinde oluşturulan “75 İnisiyatif” ile kutlanacak. Kutlama ile bildirgenin sunduğu değerlerde hayal edilen uzlaşı ortamı öne çıkarılacak. Gençlerin genellikle insan hakları aktivizminin öncüleri oldukları göz önüne alındığında, onların katılımları girişimin önemli bir bileşenini oluşturuyor. Gençlerin katılımını sağlamak için BM İnsan Hakları Ofisi, Genç Danışma Grubu çeşitli çalışmalar yürütüyor. İnsanlık için bir dönüm noktası olan İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi, bugün uluslararası ilişkilerin ayrılmaz bir parçası ve küresel ahlakın normları olarak kabul görüyor. Geleceğin sahibi gençlerin bu ideale ve yürütülen çalışmalara dahil edilmeleri bu yönüyle ayrıca önem taşıyor.