EKOIQ
Bu yılki BM iklim zirvesine ev sahipliği yapan Azerbaycan, fosil yakıt patronlarına ve lobicilere “kırmızı halı” uygulaması başlattı.
En az 132 petrol ve gaz şirketinin üst düzey yöneticisi ve personeli, COP29 zirvesine davet edildi ve kendilerine, başkanlığın konuğu olduklarını belirten özel yaka kartları verildi. COP süreçlerine hakim isimlere göre bu, BM iklim zirvesindeki kırmızı halı yaklaşımına eşdeğer. Özel ev sahibi ülke yaka kartları sahipleri arasında Suudi petrol şirketi Aramco’nun başkanı ve BP’nin genel müdürü yer alıyor.
İklim konusunda dünyanın en kıdemli seslerinden bazıları, dün BM müzakerelerinde küresel fosil yakıt endüstrisinin ve petrodevletlerin etkisine ilişkin endişelerini dile getirmişti. Ülkeler, gelişmekte olan ülkelerin seragazı emisyonlarını azaltmak ve iklim krizinin etkileriyle başa çıkmak için ihtiyaç duydukları parayı toplamanın yollarını belirlemek üzere Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de bir araya gelmişti.
ABD’nin eski başkan yardımcısı Al Gore, güçlü iklim eylem planları olmayan ülkelerin yıllık zirvelere ev sahipliği yapmasını engelleyecek ve fosil yakıt şirketlerinin etkisini durduracak yeni önlemler alınması çağrısında bulundu. BM Genel Sekreterinin COP’ların nerede yapılacağına karar vermede bir rolü olması gerektiğinin altını çizen Gore, müzakerelere üç yıldır petrodevletlerin ev sahipliği yaptığını hatırlattı. Müzakerelerde reform yapılması gerektiğini söyleyen ABD’nin eski başkan yardımcısı delegelere yönelik de bazı önerilerde bulundu:
“Kriterler şu şekilde olmalı: Geldikleri ülkenin gerçekten güvenilir bir net sıfır taahhüdü var mı? Petrol ve gaz üretimini aşamalı olarak azaltma planları var mı? Beklenmedik kârlarının yeterli bir kısmını temiz enerjiye geçiş için harcıyorlar mı? İklim karşıtı lobi faaliyetlerine son verecekler mi? Yeşil aklama son bulacak mı?”
Gore, bu kriterleri karşılayamayanların COP’tan hariç tutulması gerektiğini söylerken, aralarında BM eski Genel Sekreteri ve eski BM İklim Şefinin de bulunduğu önemli isimler, iklim müzakerelerinin revizyon ihtiyacının altını çizdi.
Bir mektup kaleme alan iklim liderleri COP’un halihazırdaki yapısıyla Paris Anlaşması ve fosil yakıtlardan uzaklaşma çağrısı gibi elde ettiği başarıları kabul ediyor ancak yavaş ilerleyen COP sürecinin hızla ilerleyen iklim kriziyle mücadelede “artık amacına uygun olmadığını” düşünüyor. İmzacılar, “(COP’un) Mevcut yapısı, insanlığın güvenli bir geleceğe doğru yol alması için gerekli olan değişimi katlanarak artan hız ve ölçekte sağlayamıyor” dedi.
Dr. Barış Doğru
