EKOIQ
Yeşil Düşünce Derneği’nin hayata geçirdiği arşiv çalışması, Türkiye’de kömür karşıtı sivil toplum hareketinde kolektif hafızayı güçlendirmenin yanı sıra ekolojik hareketlerin tarihini de belgeliyor.
Yeşil Düşünce Derneği, Türkiye’de fosil yakıt karşıtı mücadeleye dair kolektif hafızayı güçlendirmek ve ekolojik hareketlerin tarihini belgelemek amacıyla bir arşiv çalışması gerçekleştirdi.
Beyond Fossil Fuels desteğiyle hayata geçirilen arşiv projesinde, kömürlü termik santrallara karşı verilen toplumsal mücadelenin medya üzerindeki yansımalarını toplanarak mücadelenin tarihsel süreçleri ortaya kondu.
Neoliberal Politikalar ve Kömür Yatırımları
Sanayi Devrimi’nden bu yana enerji sektöründe merkezi bir rol oynayan kömür, tüm dünyada toplumsal ve ekonomik yapıları belirleyen temel faktörlerden biri oldu. Türkiye’de 1980’lerden itibaren uygulanmaya başlanan neoliberal politikalar, kömürlü termik santral yatırımlarının artmasına ve buna bağlı olarak ekolojik yıkımın derinleşmesine neden oldu.
Bu dönemde enerji arzındaki büyük artış, toplum içinde farklı kesimlerden gelen mücadeleleri de tetikledi. Maden işçilerinin hak taleplerinden yerel ekolojik hareketlere kadar uzanan geniş bir yelpazede, enerji politikalarına ve ekolojik tahribata karşı çok sayıda direniş gerçekleştirildi.
Kömür Karşıtı Hareketler
Muğla, Çanakkale ve Kahramanmaraş gibi kritik bölgelerde yürütülen kömür karşıtı hareketler, sadece ekolojik dengenin korunmasını sağlamakla kalmadı, aynı zamanda yerel toplulukların yaşam alanlarını savunma pratiğini de dönüştürdü.
Ancak bu direnişlerin yeterince belgelenmemesi, toplumsal hafızanın eksik kalmasına ve gelecekteki ekolojik hareketlerin bu deneyimlerden faydalanamamasına yol açabiliyor.
Yeşil Düşünce Derneği tarafından yürütülen bu arşiv-almanak çalışması, kömür karşıtı hareketlerin kronolojisini oluşturarak kolektif bilginin gelecek nesillere aktarılmasını sağlayacak. Proje kapsamında, kömürle ilgili gelişen toplumsal hareketlerin medya yansımaları, yerel toplulukların deneyimleri ve aktivistlerin görüşleri bir araya getirilerek, kapsamlı bir dijital arşiv oluşturuyor.
“Çalışma, İklim Mücadelesi ve Doğa Savunuculuğu Alanlarında Referans Kaynağı Olma Amacı Taşıyor”
Proje koordinatörü Özge Doruk, proje ile ilgili vizyonlarını şu sözlerle paylaştı: “Bu çalışma, sadece geçmişi kayıt altına almakla kalmayıp, aynı zamanda iklim mücadelesi ve doğa savunuculuğu alanlarında referans kaynağı olma amacı taşıyor. Türkiye’nin farklı bölgelerinde kömür karşıtı harekete katılan herkesin deneyimlerinden beslenen bu projenin, gelecekteki ekolojik mücadelelere de ışık tutmasını umuyoruz. Kömürle mücadeleye dair kolektif hafızayı koruma ve gelecek kuşaklara aktarma çabamıza destek sunan tüm paydaşlarımıza da teşekkür ediyoruz.”
