İnsan hakları örgütleri, ABD’nin, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinde yapılan ve Gazze’de acilen insani ateşkes talep eden karar tasarısını veto etmesine sert tepki gösterdi. Uluslararası Af Örgütü Genel Sekreteri Agnes Callamard, bu durumun BMGK’nin güvenilirliğini ve uluslararası barış ve güvenliği koruma görevini yerine getirme kabiliyetini daha fazla zayıflattığını söyledi.
İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW), ABD’nin İsrail’in Gazze’de işlediği savaş suçlarına ortak olma riski taşıdığına dair uyarıda bulundu. HRW, Washington’ın İsrail’e silah ve diplomatik koruma sağlamaya devam ederek savaş suçlarına ortak olma riskini aldığını belirtti. Ayrıca HRW, Gazze’de insani ateşkes çağrısında bulunan BM Güvenlik Konseyi (BMGK) tasarısını veto eden ABD’yi kınadı.
“ABD, İsrail’e Diplomatik Koruma Sağlamaya Devam Ediyor”
İnsan Hakları İzleme Örgütü’nün BM Direktörü Louis Charbonneau, veto sonrası yaptığı açıklamada, “ABD, İsrail’e Gazze’deki Filistinli sivilleri toplu olarak cezalandırmak dahil yaptığı zulümlerde silah ve diplomatik koruma sağlamaya devam ederek savaş suçlarına ortak olma riskini almaktadır” dedi.
Charbonneau, “ABD bir kez daha veto hakkını kullanarak Güvenlik Konseyi’nin İsrail ve Filistinli silahlı gruplardan talep ettiği, uluslararası insancıl hukuka uyulması, sivillerin korunması ve rehin tutulan tüm sivillerin serbest bırakılması gibi çağrılar yapmasını da engelledi” şeklinde konuştu.
Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres’in BM’nin 99. maddesini işleterek konseye gönderdiği mektubun ardından oylanan tasarı, 15 üyeli BMGK’de daimi üye ABD tarafından veto edildi. İngiltere çekimser oy kullanırken diğer 13 üye evet oyu kullandı.
“ABD, Duyarsız Bir Umursamazlık Sergiledi”
Uluslararası Af Örgütü (Amnesty International) Genel Sekreteri Agnes Callamard, ABD’nin kararı veto etmekle Gazze’deki can kayıpları, büyük yıkım ve eşi benzeri görülmemiş bir insani felaket karşısında sivillerin çektiği acılara karşı duyarsız bir umursamazlık sergilediği yorumunu yaptı. Ayrıca ABD’yi İsrail’e silah gönderdiği için de eleştiren Callamard, bunun Gazze’deki yıkıma katkıda bulunduğunu dile getirdi.
Callamard açıklamasında, “ABD küstahça BM Güvenlik Konseyi’ndeki veto hakkını kullandı ve bunu (veto hakkı) bir silah haline getirdi. Dolayısıyla Güvenlik Konseyi’nin güvenilirliğini ve uluslararası barış ve güvenliği koruma görevini yerine getirme kabiliyetini de daha fazla zayıflattı” ifadelerini kullandı.
“Yıkılmış Durumdayız”
ABD’nin veto kararını kınayan bir başka uluslararası kuruluş da Sınır Tanımayan Doktorlar (MSF) oldu. Washington’a karşı ağır ifadelerin kullanıldığı MSF’in açıklamasında “ABD bu kararı veto ederek insanlığa karşı oy kullanmıştır. BM Güvenlik Konseyi’nin Gazze’de ateşkes talep eden bir kararı kabul etmemesinden dolayı yıkılmış durumdayız” denildi.
“ABD İnsan Hakları Konusundaki Güvenilirliğine Bir Çivi Daha Çaktı”
Uluslararası yardım kuruluşu Oxfam’ın ABD CEO’su Abby Maxman değerlendirmesinde ABD’nin kararını eleştirdi ve vetonun “ABD’nin insan hakları konusundaki güvenilirliğine bir çivi daha çaktığını” söyledi.
Maxman, “Bugün Biden yönetimi, insan haklarını ve kurallara dayalı bir uluslararası düzeni destekleyen yüce söylemini yerine getirmek için bir fırsat yakalamıştı. Dünya Gazze’deki korkunç katliamın sona ermesi, rehinelerin serbest bırakılması ve Filistinlilerin hayatlarını yeniden inşa etmelerine yardım edilmesine odaklanmaya hazırdı” diye konuştu.
“Sonuç Üzücü ve Felaket”
ABD’nin kararı engelleme kararının tarihte bir dönüm noktası olduğunu söyleyen Filistin’in BM Büyükelçisi Riyad Mansur, Güvenlik Konseyi’nde yaptığı konuşmada, sonucun üzücü ve felaket olduğunu belirtti. Mansur, bunun, Gazze’deki savaşın uzamasının zulmün devam etmesi, daha fazla masum insanın hayatını kaybetmesi ve daha fazla yıkım anlamına geldiği değerlendirmesinde bulundu.
İsrail’in BM Büyükelçisi Gilad Erdan ise Güvenlik Konseyi karar tasarısını veto eden ABD’ye ve Başkan Joe Biden’a teşekkür etti. Erdan sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, ABD Başkanı’nın İsrail’in yanında durduğunu belirterek sağlam bir liderlik sergilediğini dile getirdi. Bu arada Joe Biden yönetimi, ABD Kongresi’nden İsrail’in Gazze’deki saldırılarında kullanacağı Merkava tankları için 45 bin merminin satışını onaylamasını da istedi.