EkoIQ Editör
İstanbul’un sembollerinden biri haline gelen Ada martılarının nesli tehlike altında. Sayıları hızla azalan Ada martıları için Doğa Derneği acil eylem çağrısında bulundu.
Doğa Derneği, nesli küresel ölçekte tehlike altında olan ada martılarının popülasyonu, küresel dağılımı, mevcut tehditleri ve koruma çalışmalarının yer aldığı 2023 raporunu yayımladı. Rapora göre ada martısı sayısındaki düşüş endişe verici boyutlarda.
Ada martısı, Akdeniz kıyıları boyunca dağılım gösteren nesli tehlikede bir deniz kuşu. Dünya Doğa Koruma Birliği kriterlerine (IUCN) göre küresel ölçekte hassas (VU) kategoride değerlendiriliyor. Beyaz ve gri renkleri taşıyan ada martısının en ayırt edici özelliği ise koyu renk gözleri ve kırmızı gagası. Ada martısı, sardalyagiller başta olmak üzere balıklar, omurgasızlar ve bitkisel kaynaklarla besleniyor.
Türkiye’de şu ana kadar kayıt altına alınmış 17 martı türünden biri olan ada martısı, Ege ve Akdeniz kıyılarında yıl boyu görülüyor. Doğa Derneği bugüne kadar ada martısı üzerinde yapılan araştırmalar, güncel dağılım alanları, popülasyon durumu, üzerindeki tehditler ve uzman görüşlerini rapor olarak bir araya getirdi.
2030’a kadar Nüfusu %40 azalabilir
Ada martılarının sayısı 2010 yılından beri azalıyor. Akdeniz’in batı kolonilerindeki bireylerin çoğu farklı kolonilere katılırken türün dağılım haritasında da değişimler gözlemleniyor. Üreme kolonilerinin %70’i büyük ölçüde yok olmuş durumda. Ada martıları, ölü balık artıklarının azalması, köpek, kızıl tilki ve porsuk gibi memeli hayvanlarının tür üzerindeki olumsuz etkisi, balıkçılık ekipmanlarına takılması, gümüş martı ile rekabeti, üreme bölgelerindeki kıyı turizmi, otlatma, araç çarpmaları ve yumurta toplama gibi tehditler nedeniyle yok oluyor. Yapılan çalışmalar, 2006- 2030 yılları arasında 3 nesli kapsayacak şekilde ada martısı sayılarındaki düşüş oranının %31-40’lara kadar ulaşacağı tahmin ediliyor.
Türkiye Ada Martıları için kritik öneme sahip
Konuyla ilgili açıklamada bulunan Doğa Derneği Koruma Programı Koordinatörü Şafak Arslan; ada martısına yönelik araştırmaların çok sınırlı kaldığını ifade ederek, Akdeniz ülkelerinde ada martısının sayısının artırılması için projeler ve eylem planlarının başlatıldığını belirtti. “Yüksek yayılım yeteneğine sahip olan ve çalışmalar sonucunda sayısı artan martılar için Türkiye önemli bir potansiyele sahip” diyen Arslan, kıyı ekosistemleri ve adaların korunması ve ada martılarına yönelik tehditlerin ortadan kaldırılması için ivedilikle çalışmalar yapılması gerektiğini vurguladı.
EKOIQ
