EKOIQ
Kahramanmaraş’taki Afşin-Elbistan A Termik Santralı’nın kapasitesini artırma projesinin ÇED raporu 2 Nisan’da görüşülecek. Afşin-Elbistan Hayatı ve Doğayı Koruma Platformu’ndan Mehmet Dalkanat, Elbistan’da her evde kanser vakası olduğuna dikkat çekerek, “Elbistan Ovası, Türkiye’nin dördüncü büyük ovası ve birinci sınıf tarım arazilerinden oluşuyor. Biz kömüre mahkum değiliz, afete dirençli kurulacak yeni kentimizde kömüre mahkum olmadan insanca yaşamak istiyoruz” dedi.
Kahramanmaraş’taki Afşin-Elbistan A Termik Santralı‘na ilave iki ünite daha açılması için hazırlanan projenin çevresel etki değerlendirmesi (ÇED) raporu, Ankara’da Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın koordinasyonunda toplanacak İnceleme Değerlendirme Komisyonu’nda (İDK) 2 Nisan’da görüşülecek.
Kömürlü Termik Santrala İki Ünite Daha Eklenmesi Planlanıyor
40 yıldır kömürün gölgesinde yaşayan Kahramanmaraş’ta bölgede yaşayanların sağlığına ve çevreye büyük zararlar vermesine rağmen kömürlü termik santralların kapasitesi genişletilmek isteniyor. Çelikler Holding Afşin Elbistan Elektrik Üretim ve Ticaret A.Ş.ye ait Afşin A kömürlü termik santralına 688 MW kapasiteye sahip iki ünite daha eklenmesi planlanıyor.
İki Santral 2020 Yılına Kadar 17.500 Erken Ölüme Neden Oldu
Halihazırda Afşin A termik santralının dört ünitesi, Afşin B kömürlü termik santralının da dört ünitesi var. Toplamda sekiz ünitede 2795 MW kapasite mevcut. Bu iki santral, kuruluşlarından 2020 yılına kadar 17.500 erken ölüme neden oldu.
Bölgede santralların yarattığı kirlilik düzenli olarak izlenmiyor. Örneğin Afşin’de Çevre Bakanlığı’nın hava kalitesi ölçüm istasyonu yok. Ancak kirliliği gözle görmek mümkün, kömürlü termik santralların bacalarından çıkan kül yeni yağmış karı kapkara bir renge boyuyor.
Elbistan’da Ölçülen Kirlilik Çok Yüksek
Elbistan’daki istasyonda ölçülen kirlilik ise çok yüksek. Çevre Bakanlığı’nın resmi verilerine göre ince partikül madde (PM2.5) değerlerinin yıllık ortalaması Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) önerdiği sınır değerlerin beş katı kadar (metreküpte 24,64 mikrogram). Kaba partikül madde (PM10) ise yine DSÖ’nün belirlediği sınır değerin 3,6 katı (metreküpte 54 mikrogram). Partikül madde insanda kanser yapan birinci grup etmenler arasında sınıflandırılıyor.
Partikül Madde Kirliliği Karadeniz Bölgesi’ne Kadar Yayılacak
Santralların etkisi bilimsel verilerle ortadayken kapasitesinin artırılmak istenmesi durumu daha da vahim hale getiriyor. Afşin A Santralı’na eklenecek iki yeni ünite 1.900 erken ölüme neden olacak. Santralın salacağı partikül madde kirliliği, Karadeniz Bölgesi’ne kadar yayılacak. Sağlık Bakanlığı’na bağlı Elbistan Sağlık Grup Başkanlığı’nın kayıtları, Afşin A Santralı’nın açılışını takiben bölgedeki kanser vakalarının sekiz kat arttığını ortaya koyuyor.
Bölgede yaşayanlar Afşin A santralına ek iki tane daha ünite yapılması için hazırlanan ÇED raporu ile ilgili Nisan 2022’deki Halkın Katılım Toplantısı’na katılarak bu ek ünitelerin yapılmasıyla ilgili sorunları ve buna karşı olduğunu iletmişti.
“Kömüre Mahkum Olmadan İnsanca Yaşamak İstiyoruz”
Afşin-Elbistan Hayatı ve Doğayı Koruma Platformu’ndan Mehmet Dalkanat şöyle konuştu:
‘‘Elbistan’da kanser olmayan ev yok. Üstelik ne göçmen kuşlar geliyor buraya ne 5 bin yıllık asmalar üzüm veriyor. Şimdi depremle birlikte insanımız da göç etmek zorunda kaldı. Deprem sonrası iki termik santral durunca biz on yıllardır ilk defa temiz bir havada baharın kokusunu alabilmiştik. Elbistan Ovası, Türkiye’nin dördüncü büyük ovası ve birinci sınıf tarım arazilerinden oluşuyor. Biz kömüre mahkum değiliz, afete dirençli kurulacak yeni kentimizde kömüre mahkum olmadan insanca yaşamak istiyoruz.’’
Prof. Dr. Oğuz Özyaral
Prof. M. Levent Kurnaz
