Aşırı Hava Olayları 2022 Yılında İz Bıraktı

Aşırı hava olayları, 2022 yılında dünyanın pek çok ülkesinde çok sayıda ölüme ve büyük maddi kayıplara yol açtı. Dünya Gıda Programı, Afrika Boynuzu’nda 1981’den bu yana en kurak dönemin görüldüğünü belirterek yaklaşık 13 milyon kişinin ağır açlıkla yüz yüze olduğu uyarısını yaptı. Pakistan’da muson yağmurlarının yol açtığı sel felaketinde yaklaşık beş ayda bin 739 kişi yaşamını kaybetti, yaklaşık 13 bin kişi yaralandı.

Aşırı hava olayları, 2022’de birçok ülkede hayatı olumsuz etkilerken binlerce kişinin ölümüne, yaralanmasına ve büyük maddi kayıplara yol açtı. AA’nın haberine göre 2022 yılında, dünya genelinde yaşanan doğal afetler şu şekilde:

15 Ocak’ta Pasifik Okyanusu’ndaki ada ülkesi Tonga’daki yanardağ patlaması ve onu izleyen tsunami nedeniyle altı kişi hayatını kaybetti. Yanardağ patlaması Japonya’da tsunamiye, Avustralya’da da tsunami uyarısı verilmesine neden olurken Peru’da 18 Ocak’ta dalga boylarının yükselmesi nedeniyle 80 liman kapatıldı. Felaketin ardından Peru’da 21 Ocak’ta 21 sahilde petrol sızıntısının neden olduğu kirlilik sebebiyle Çevresel Acil Durum ilan edildi.

Kuraklık Nedeniyle Yaklaşık 13 Milyon Kişi Ağır Açlıkla Yüz Yüze Geldi

30 Ocak’ta, ABD’nin doğu yakasında orta ve kuzeydoğu eyaletlerini vuran şiddetli kar fırtınası nedeniyle 100 binden fazla kişi elektriksiz kaldı. 2 Şubat’ta, Ekvador’da şiddetli yağışların yol açtığı sellerde 23 kişi hayatını kaybetti, 47 kişi yaralandı. 3 Şubat’ta, ABD’nin orta bölgesinde etkisini sürdüren kar fırtınası yüzünden 4 binden fazla uçuş iptal edildi, 100 bine yakın kişinin elektriği kesildi. 8 Şubat’ta, Dünya Gıda Programı (WFP), Afrika Boynuzu’nda 1981’den bu yana en kurak dönemin görüldüğünü belirterek yaklaşık 13 milyon kişinin ağır açlıkla yüz yüze olduğu uyarısını yaptı. 11 Şubat’ta, İtalya’nın güneyindeki aktif yanardağlarından Etna, bu yıl ilk kez kül ve lav püskürttü. 16 Şubat’ta, Brezilya’nın Rio de Janeiro eyaletinde şiddetli yağışların yol açtığı seller 232’yi yaşamdan aldı.

19 Şubat’ta, Arjantin’in kuzeydoğusundaki Corrientes eyaletinde Ocak ayının ortasından bu yana devam eden orman yangınlarında 785 bin hektardan fazla alanın tahrip olduğu açıklandı. Almanya’da Zeynep adı verilen kasırga, ülkeyi etkisi altına alırken üç kişi öldü. 21 Şubat’ta, İtalya’nın aktif yanardağlarından Etna, yeniden kül ve lav püskürttü. Ülkenin güneyindeki Sicilya Adası’nda yüksekliği 3 bin 200 metre civarında olan Etna Yanardağı’nda 10 Şubat’taki yoğun volkanik hareketliliğin ardından bu yılın ikinci volkanik faaliyeti yaşandı.

Filipinler’de Tropikal Fırtına, Irak’ta Kum Fırtınası

8 Mart’ta, Avustralya’nın Yeni Güney Galler eyaletinin başkenti Sydney’de Mart başından bu yana etkili olan sellerde 19 kişi hayatını kaybetti. 11 Nisan’da, Filipinler’de tropikal fırtına Megi’nin yol açtığı sel ve heyelanlarda 56 kişi öldü. 1 Mayıs’ta Irak’ın Salahaddin ilinde başlayan yoğun kum fırtınasından 216 kişi etkilendi. 3 Mayıs’ta, Hindistan’da 46 dereceye ulaşan hava sıcaklıkları eğitim, tarım üretimi ve enerji kaynaklarında soruna yol açtı. Hindistan’ın Maharaştra eyaletinde, son altı yılın en yüksek seviyesine ulaşan hava sıcaklığı nedeniyle 25 kişi hayatını kaybetti.

5 Mayıs’ta, ABD’nin New Mexico eyaleti yaklaşık 650 kilometrekareye yayılan yangınlar nedeniyle afet bölgesi ilan edildi. 16 Mayıs’ta, Irak hükümeti, yoğun kum fırtınası nedeniyle 2 bin kişinin boğulma tehlikesi geçirerek hastaneye kaldırıldığını duyurdu. 21 Mayıs’ta, Hindistan ve Bangladeş’i etkisi altına alan aşırı yağışların yol açtığı sel, heyelan ile fırtınalarda en az 57 kişi hayatını kaybetti. 29 Mayıs’ta, Brezilya’nın Pernambuco eyaletinin çeşitli bölgelerinde şiddetli yağışların neden olduğu sel ve toprak kaymaları sebebiyle 128 kişi öldü.

Pakistan’da Muson Yağmurları Can Aldı, Hasarın Maliyeti ise 30 Milyar Doların Üzerinde

14 Haziran’da, Pakistan’da muson yağmurlarının yol açtığı sel felaketinde yaklaşık beş ayda bin 739 kişi yaşamını kaybetti, yaklaşık 13 bin kişi yaralandı. Sel sonrası hasara uğrayan veya yıkılan 2 milyondan fazla evin yanı sıra sayıları on binleri bulan çeşitli yapıların da bakımdan geçirilmesi veya yeniden yapılması gerekiyor. Küresel karbon emisyonunda %0,8 payı olan Pakistan’ın sel felaketi sonrası karşı karşıya kaldığı hasarın maliyetinin 30 milyar doların üzerinde olduğu tahmin ediliyor. Birleşmiş Milletlere (BM) bağlı Uluslararası Göç Örgütünden 16 Eylül’de yapılan açıklamada, Pakistan’da sel felaketi nedeniyle 10 milyona yakın kişinin yerinden olduğu belirtildi.

Sıcaklık Rekoru Kırıldı

15 Haziran’da, Kolombiya’da Martın başından bu yana ülke genelinde devam eden şiddetli yağış ve toprak kaymalarında 80 kişi öldü, 10 kişi kayboldu. İspanya’da hava sıcaklığının 44 dereceye ulaşmasıyla son 20 yılın haziran ayı sıcaklık rekoru kırıldı. 21 Haziran’da, Hindistan’ın kuzeydoğusundaki Assam, Meghalaya ve Arunaçal Pradeş eyaletlerinde etkili olan muson yağmurlarının yol açtığı sel, heyelan ve kazalarda 131 kişi hayatını kaybetti. 23 Haziran’da, Hindistan’ın kuzeydoğusundaki Assam eyaletinde meydana gelen sellerdeki can kaybı 6 Nisan’dan bu yana 100’ü geçti. 25 Haziran’da, Bangladeş’te etkili olan şiddetli yağışlar nedeniyle 73 kişi öldü.

16 Eylül’de, Japonya’da haziranda yüksek hava sıcaklıkları nedeniyle 15 bin 657 kişinin hastaneye kaldırıldığı bildirildi. 20 Temmuz’da, İspanya’da 10 gün süresince etkili olan sıcak hava dalgası, 678 kişinin yaşamını yitirmesine yol açtı. Portekiz’de Sağlık Bakanlığı 7-18 Temmuz’da bin 65 kişinin aşırı sıcaklardan öldüğünü bildirdi.

Avrupa’da Orman Yangınları

28 Temmuz’da, Avrupa Birliği ülkelerinde bu yılın başından bu yana meydana gelen orman yangını sayısının, aynı dönem için 15 yıllık ortalamanın neredeyse dört katı olduğu bildirildi. 11 Ağustos’ta, Fransa’da yılbaşından bu yana yangınlar nedeniyle en az 57 bin 600 hektar yeşil alan yandı. 12 Ağustos’ta, İngiltere’nin önemli su kaynaklarından yaklaşık 120 kilometrelik Avon Nehri’nin pek çok noktasının kurumaya yüz tuttuğu görüldü.

15 Ağustos’ta, Afganistan’ın başkenti Kabil yakınlarındaki Pervan vilayetinde aşırı yağışların yol açtığı selde, iki günde 31 kişi hayatını kaybetti. 21 Ağustos’ta, Sudan’da 79 kişinin hayatını kaybettiği seller nedeniyle olağanüstü hal ilan edildi. 22 Ağustos’ta, İsviçre Alpleri’ndeki buzulların toplam hacminin 1931’den bu yana yarı yarıya eridiği ve bunun iklim değişikliği nedeniyle son yıllarda hızlandığı bildirildi. 23 Ağustos’ta Avrupa Birliği Komisyonu’nun Ortak Araştırma Merkezi uzmanları, Avrupa’nın son 500 yılın en kurak dönemini geçirdiğini bildirdi.

Afganistan’da Sel Felaketi, Filipinler’de 16 Tropikal Fırtına

25 Ağustos’ta, Afganistan’ın farklı vilayetlerinde son bir ayda yaşanan sel felaketlerinde 182 kişi hayatını kaybetti. 3 Eylül’de, Fransa’da kavurucu sıcakların yaşandığı 2022 yazında, son 19 yılın en yüksek ölüm oranı kayda geçti. 24 Eylül’de, Fiona Kasırgası’nın vurduğu ada ülkesi Porto Riko’da, yaklaşık beş gün boyunca 588 bin kişinin elektriğe erişim sağlayamadığı bildirildi. 28 Eylül’de, Küba’da, Ian Kasırgası nedeniyle ülkenin tamamında elektrik kesildi. ABD’nin Florida eyaletinin Meksika Körfezi’ne kıyısı olan bölgelerinde yaşayan 2,5 milyon kişiye Ian Kasırgası nedeniyle tahliye emri verilirken otoyollarda kilometrelerce kuyruk oluştu. Filipinler’de Nalgae Fırtınası’nın neden olduğu afetlerde yaklaşık 6 haftada 155 kişi hayatını kaybetti.

10 Ekim’de, Venezuela’nın Aragua eyaletinde şiddetli yağışların yol açtığı toprak kaymasında en az 25 kişi yaşamını yitirdi, 52 kişi kayboldu. Hindistan’ın kuzeyini etkisi altına alan şiddetli yağış nedeniyle 48 saatte 21 kişi öldü. 25 Ekim’de, Bangladeş’te etkili olan tropikal fırtına nedeniyle 31 kişi hayatını kaybetti. Tropikal fırtına Sitrang nedeniyle ülkenin sahil kesimlerinde yüz binlerce kişiye yönelik tahliye emri çıkarıldı.

28 Ekim’de, Filipinler’de Nalgae Fırtınası’nın neden olduğu afetlerde en az 50 kişi hayatını kaybetti, Filipinler’i bu yıl vuran 16. tropikal fırtına olan Nalgae, ülkenin bazı bölgelerinde şiddetli yağış, sel ve heyelanlara yol açtı. 5 Aralık’ta, Kolombiya’da otoyolda meydana gelen toprak kayması sonucu 27 kişi yaşamını yitirdi, göçük altında kalanlar oldu. 13 Aralık’ta, Kongo Demokratik Cumhuriyeti’nin başkenti Kinsaşa’da şiddetli yağışlardan sonra oluşan sellerde en az 100 kişi öldü.