Borusan EnBW Genel Müdürü Enis Amasyalı: “İklim ve Enerji Krizleri Birbiriyle Doğrudan Bağlantılı”

Borusan EnBW Genel Müdürü Enis Amasyalı, daha iklim kriz tartışmalarının çok yeni olduğu bir dönemde, büyük bir öngörüyle yalnızca yenilenebilir enerji alanında yatırımlar yapma hedefiyle faaliyetlerine başladıklarını belirtiyor: “2009 yılında 45 MW olarak devreye aldığımız ilk rüzgar tesisimizden bugün işletmedeki toplam 725 MW kurulu gücüne sahip 12 enerji tesisine ulaştık.”

Yazı: Dr. Barış DOĞRU

Dünyada, özellikle iklim krizi nedeniyle enerji konusuna bakışta büyük bir değişiklik yaşanıyor. Tabii bunun en etkili alanlarından biri de enerji şirketleri. Borusan EnBW Enerji olarak bu dönüşüme nasıl bakıyorsunuz?

Küresel ısınmaya bağlı gelişen iklim krizinin etkilerini günlük hayatımızda daha çok hissetmeye başladığımız son yıllarda, özellikle atmosferdeki sıcaklık artışına neden olan sektörlerde büyük bir değişim sürecine girildiğini görüyoruz. Bu sektörlerden biri olan enerji sektörü, yenilenebilir enerji kaynaklarını merkezine alan bir dönüşüm içerisinde. Şüphesiz bu dönüşümü, içinde bulunduğumuz enerji krizi ve arz güvenliği sorunları da hızlandırdı. İklim ve enerji krizleri birbirine bağlı ve ikisiyle de mücadelede hızlıca önlem almak zorundayız. Bugün verilecek doğru yatırım kararları; temiz ve güvenli, maliyeti tüketiciler tarafından karşılanabilir bir enerji geleceği için tarihi dönüm noktası niteliğinde. Bu dönüm noktasında da enerji krizinin ortasında alınan kararların temiz enerji dönüşümünü ivmelendirdiğini görüyoruz.

Daha iklim krizinin olup olmadığının tartışıldığı bir dönemde, Borusan EnBW Enerji olarak sahip olduğumuz öngörüyle yalnızca yenilenebilir enerji alanında yatırımlar yapma hedefiyle faaliyetlerimize başladık. 2009 yılında 45 MW olarak devreye aldığımız ilk rüzgar tesisimizden bugün işletmedeki toplam 725 MW kurulu gücüne sahip 12 enerji tesisine ulaştık. Yenilenebilir enerji sektöründe faaliyet gösteren, lider rüzgar enerjisi üretim şirketlerinden biriyiz. Yenilenebilir enerji tesislerimiz, yıllık 2 TWh üzerinde enerji üreterek ülkemizin ve dünyanın sürdürülebilirliğine doğrudan katkıda bulunuyor, yıllık yaklaşık 1,4 milyon ton karbon salımını önlüyor.

Enerjide yeşil dönüşümün ekonomi ve enerji politikaları açısından gündemin en üst sıralarında yer bulduğu bu dönemde, yenilenebilir enerji alanında yaptığımız yatırımların günümüz ve gelecekteki öneminin farkındalığıyla, Türkiye’nin yenilenebilir ve temiz enerji talebini karşılamak için çalışmalarımızı hız kesmeden sürdürüyoruz. Rüzgar, depolamalı rüzgar ve RES-GES hibrit tesis projelerimiz bulunuyor. Tamamı yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı mevcut portföyümüz 1343 MW’a ulaştı.

Rüzgar ve güneş enerjisi santrallarının bir arada olduğu hibrit tesisimiz, portföyümüzdeki diğer rüzgar enerji projeleri, e-mobilite, enerji depolama ve uzun vadede yeşil hidrojen dahil olmak üzere diğer yeşil enerji iş modellerine yönelik çalışmaları heyecanla sürdürüyoruz.

Yatırımlarımızı genişletiyor, kaynakları çeşitlendiriliyor, ülkemizin yerli ve doğal kaynaklarının verimli kullanımı ve sürdürülebilir kalkınması için her geçen gün daha fazla sorumluluk alıyoruz. Tüm bu çalışmalar sonucunda bugün, bu alanda yapılan yatırımların toplam tutarı 1 milyar ABD dolarının üzerinde gerçekleşti.

Gelecek öngörüleriniz neler? Borusan EnBW Enerji kendini nasıl konumluyor, gelecekte nerede görüyor?

Mevcut durumda ülkemizin yeşil enerji dönüşümüne büyük katkı sağlayacak yatırımlarımızı sürdürüyoruz. Saros RES tesisimizin yardımcı kaynak projesi olan 94 MWp Saros GES projemiz tam kapasite ile devre alındığında Türkiye’nin en büyük RES-GES hibrit tesisi olacak. Mevcut Balabanlı RES tesisimizin 36 MW kapasite artışı projesi ve 80 MW Pelit RES ile toplam 400 MW kurulu gücündeki dört adet Depolamalı RES projelerimiz için izin süreçlerimiz devam ediyor.

Yenilenebilir enerji üretimi ve bu alandaki yatırımlarımız gelecek yol haritamızın merkezinde bulunuyor. Bu çalışmalarımıza ek olarak yeni yeşil dönüşüm ekosisteminde yer alacak iş alanlarındaki fırsatları da değerlendiriyoruz. Yeşil enerji tedarik anlaşmalarıyla uzun dönemli işbirliği fırsatlarını değerlendiriyoruz. Diğer yandan elektrikli araçlar şarj istasyonları alanında da yoğun çalışmalar yürütüyoruz. Başlangıç olarak 500’ü aşkın noktada elektrikli araç hızlı şarj hizmeti vereceğiz. Bu alanda yapacağımız yatırımlar ile bu sayıyı 7 bin noktaya çıkarmayı hedefliyoruz. 30 dakikadan az sürede %80 şarj oranı sağlayacak yaygın şarj ağı, önceden kolay rezervasyon imkanı sunan mobil uygulama ve müşterilerimize özel farklı katma değerli çözümler sunacağız. Bu doğrultuda yakın zamanda Petrol Ofisi Grubu ile değerli bir işbirliğine imza attık. Türkiye’de elektrikli araç şarj istasyon ağını genişleterek yeni bir dönemi başlatacak işbirliğimiz ile ilk aşamada, Petrol Ofisi Grubu’nun Türkiye genelindeki 2 bin akaryakıt istasyonu arasından önceliklendirilen lokasyonlarda 1 milyar TL yatırım yapacağız. Bu sayede Borusan EnBW Enerji olarak yenilenebilir enerjiye odaklanan temiz enerji üretimi ile ülkemizin ve dünyanın sürdürülebilirliğine katkı sağlamayı amaçlıyoruz. Elektrikli araç şarj istasyonları kapsamında bir başka önemli işbirliğimiz ise Borusan Grubu bünyesinde Borusan Otomotiv ile devam ediyor.

Faaliyet alanınız dolayısıyla iklim krizi doğrudan ilgi alanınız. Peki, onun dışında sürdürülebilirlik konusunda odak noktalarınız nedir?

Borusan EnBW Enerji olarak sürdürülebilirlik stratejimizi hissedarlarımızın yaklaşımlarına uygun olarak belirledik. Hissedarımız Borusan Grubu’nun sürdürülebilirlik çalışmaları iklim, insan ve inovasyon odak alanlarında yürütülüyor. 2030 hedeflerimizi, iklim odağında karbonsuzlaşma ve döngüsel ekonomiye katkı, insan odağında yetenek yönetimi, eşitlik ve çeşitlilik, iş sağlığı ve güvenliği konularında belirlerken inovasyon odağında ise döngüsel ve karbonsuz iş-hizmet modelleri geliştirerek girişimcilik ekosistem işbirlikleriyle sosyal ve çevresel fayda sağlamayı amaçlıyoruz.

Alman hissedarımız EnBW AG’nin ise müşteriler, hissedarlar, iş gücü, iş ortakları ve toplum için bugün ve gelecekte ekonomik, çevresel ve sosyal katma değer yaratmak üzerine kurulmuş bir yaklaşımı bulunuyor. Borusan EnBW Enerji olarak biz de hissedarlarımızın stratejilerine uygun olarak yaptığımız tüm faaliyetlerin çevresel ve sosyal etkilerini yakından yönetirken özgün katkı projeleri ile çevreye ve topluma fayda sağlamayı amaçlıyoruz.

Başka hangi alanlarda, konu başlıklarında çalışıyorsunuz?

Borusan EnBW Enerji olarak, iklim alanında tamamen yenilenebilir enerji kaynaklarından oluşan portföyümüzle hem dünyamızın hem ülkemizin bugünü ve geleceği için sürdürülebilir enerji üretiyoruz. Sağladığımız doğrudan pozitif etkiye ek olarak kendi faaliyetlerimizin etkisini de hassasiyetle yönetiyoruz. Ayrıca, gezegenimizin en önemli paydaşımız olduğu bilinciyle, doğa için özgün katkı yaratacağımız projeler gerçekleştirmeyi en önemli sürdürülebilirlik hedeflerimizden biri olarak konumladık. İklim krizi ve biyoçeşitlilik kaybı, insanlığın karşı karşıya olduğu, birbirini döngüsel olarak etkileyen iki büyük sorun. Bir türün ortadan yok olması diğer türlerin sürdürülebilirliğini de geri döndürülemez bir şekilde zincirleme olarak etkiliyor. İklim krizi bu türlerin yok oluş hızını artırırken yok olan türler ve örneğin ormanlar gibi ekosistemler de iklim krizini tetikliyor.

Borusan EnBW Enerji olarak, öncelikle tesislerimiz ve yakın çevremizden başlayarak, gözlemlerde bulunarak, ye el idareler, üniversiteler ve komşu köylerimizden paydaşlarımızla yakın temas halinde çevremizi yakından dinliyor, gözlemliyoruz. Karasal yaşam ve biyoçeşitliliğin korunmasına yönelik projeleri yine paydaşlarımızla istişare halinde hayata geçiriyoruz. Sultan Zambağının Korunması ve Rejenerasyonu projemiz de bu öngörü ile planlandı. Gazi Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji ve Ekoloji Bölümü ile iş-birliği içerisinde çalışmalarımızı yürütüyoruz. Sultan Zambağının Korunması ve Rejenerasyonu Biyoçeşitlilik Projesi ile doğal popülasyonları oldukça sınırlı olan bu türü üretim teknikleri kullanarak çoğaltmayı, üretim bahçesini oluşturmayı, üretim bahçesinde sergilenen popülasyonu ziyaretçilere açmayı, türün tanıtımına ve korunmasına katkı sağlamayı amaçlıyoruz.

Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi ile imzaladığımız protokol kapsamında yürütülen biyoçeşitlilik projemizin amacı, karasal yaşam kapsamında önemli türler arasında bulunan kuş ve yarasa popülasyonlarının orman alanlarında artışını sağlamak; böylelikle ağaçlara zarar veren böceklerle beslenen bu türler sayesinde böcek popülasyonunu dengeleyerek ağaçların sağlıklı kalabilmesine destek olmak. Projemizin ilk aşamasında Gönen Ticaret Odası Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi öğrencileri kendi el emekleriyle kuş evleri ve yarasa tüneklerinin üretimini gerçekleştirdi. Orman yer belirleme çalışmasının ardından kuş evlerini ve yarasa tüneklerini belirlenen ağaçlara astık. Projenin sonraki aşamasında kuş evi ve yarasa tüneklerinin kullanım durumu takip edilerek sonuçları, yayımlanacak akademik çalışmalarla yaygınlaştırılacak. İlk izleme dönemimizde hem yarasa hem de kuş popülasyonunda yuvalama yapılan ev ve tünekleri tespit ederek raporladık. İzleme çalışmalarımız devam ediyor.

Bir diğer projemiz ise Karadağ Kestanesinin Geleceği projemiz. Bandırma RES tesisimizin kurulu bölgenin yerel ismi ile “Karadağ” olarak biliniyor. Bölgeye özgü kestane ağaçlarıyla tanınan Karadağ bölgesindeki birçok köyün en önemli geçim kaynaklarından biri kestane üretimi. Bu kestane ağaçlarına 2018 yılından itibaren “istilacı tür” olarak tanımlanan zararlı bir böcek olan “Kestane Gal Arısı” büyük bir zarar vermeye başladı ve kestane ağaçlarının verimi son yıllarda yaklaşık %80 oranında düştü. Projemiz kapsamında, Türkiye’de Kestane Gal Arısı ile mücadele çalışmaları yürüten Bandırma Orman İşletme Müdürlüğü ve Hacettepe Üniversitesi akademisyenleri ile işbirliği içerisinde etkin mücadele teknikleri üzerinde çalıştık. En etkili mücadele yönetiminin, zararlı gal arısı larvalarıyla beslenen bir başka böcek olan Torymus sinensis ile yapılan biyolojik mücadele yöntemi olduğunu belirledik. 2023 yılı Nisan ve Mayıs aylarında yumurtadan çıkan yararlı böcekler doğaya salındı. Amacımız; doğanın dengesinin kimyasal ilaçlar yerine biyolojik yöntemlerle sağlanması, bu mücadele yürütülürken ekosistemdeki diğer türlerin korunması, Karadağ kestanesinin gelecek nesillere kalacak şekilde sürdürülebilirliğinin sağlanması ve çevre köylerde yaşayan halkın önemli geçim kaynaklarının korunması.

Türkiye’de birçok farklı lokasyonda meydana gelen orman yangını risklerini azaltmak, toprak-su kirliliğinin önüne geçmek ve yaban hayvanlarının zarar görmesini engellemek amacıyla Yuvam Dünya Derneği işbirliği ile 2022 yılında orman farkındalığı ve temizliği hareketini başlattık. İnsan kaynaklı orman yangınlarının nedenlerinden biri olan ve çıkan yangınlarda tutuşturucu bir etkisi bulunan orman atıklarının yıkıcı etkileri konusunda farkındalık kazanmak ve yangın dönemi öncesi ormandaki atıkları toplamak amacıyla yürütülen proje kapsamında, Borusan Grubu çalışanları çevrimiçi bir orman farkındalığı eğitimi aldı. Sonrasında yine Okyanus Gönüllü Borusanlıların katılımıyla İzmir’de bir orman farkındalığı ve temizliği etkinliği gerçekleştirilirken yine gönüllülerin katılımıyla Orman Dostu Yaşam Rehberi’ni yayımladık.

Stratejimizin “insan” boyutunda ise Kız Öğrencilerin Enerjisi Yeşil Yakanın Yeni Gücü projemizi devreye aldık. Bu projemizle yenilenebilir enerji sektöründe sahada çalışan kadın istihdamını artırırken aynı zamanda toplumsal cinsiyet eşitliğini destekleyecek bir alternatif oluşturulmasını amaçlıyoruz. Mesleki ve Teknik Anadolu Liseleri Elektrik Elektronik ve Yenilenebilir Enerji bölümlerini sürecimize dahil ediyoruz. Projemiz, farkındalık, gelişim desteği ve sektörde tutundurma desteklerini içeriyor. İklim ve enerji krizi, sürdürülebilirlik, yenilenebilir enerji gibi temel kavramlar aktarılırken sektörün sunduğu iş olanakları tanıtılıyor. Yenilenebilir enerji tesis saha gezileriyle öğrenciler, özellikle işletme ve bakım teknisyeni rollerinin çalışma düzenini yerinde gözlemleme fırsatı buluyor. Projede ayrıca sektörü deneyimleyerek öğrenebilecekleri bir alan yaratmayı ve gençlerimizi bu yolculukta liderlik eğitimleri ve mentorlukla desteklemeyi hedefliyoruz. Programda öğrencilerimize kaygı ve stres yönetimi, değerler, iletişim, özgeçmiş hazırlama gibi konularda eğitimler veriyoruz. Borusan EnBW Enerji çalışanları da gönüllü olarak program içerisinde aktif rol alarak, mentorluk sürecinde bilgi ve deneyimlerini paylaşıyor; kız öğrencilerimizin yenilenebilir enerji sektöründeki kariyer hedeflerine ilham oluyorlar. Programı her yıl tekrarlayarak staj, burs ve istihdam olanaklarıyla da mezun olan kız öğrencilerin sektörde kalmasını hedefliyoruz.