Yerel seçimler yaklaşırken deprem ve afet uzmanları, özellikle İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı adaylarına yönelik kritik uyarılarda bulundu. Marmara Bölgesinde beklenen büyük depremin siyaset üstü bir mesele olduğunu vurgulayan uzmanlar, adayların bu konuda mutlaka proje üretmeleri, danışmanlarını da buna göre seçmeleri gerektiğini dile getirdi.
DHA’nın haberine göre, Türkiye’nin önde gelen deprem ve afet uzmanları Prof. Dr. Naci Görür, Prof. Dr. Cenk Yaltırak, Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu ve Prof. Dr. Ahmet Ercan, İstanbul’da 7’nin üzerinde olması beklenen depreme ilişkin açıklamalarda bulundu. 31 Mart 2024’te gerçekleşecek mahalli idareler seçimine yönelik olarak adaylara uyarılarda bulunan uzmanlar, yurttaşlara da bilinçli seçimler yapmalarını tavsiye etti.
“Deprem Dirençli Kentlere Sahip Olmalıyız”
13 milyon yıldan beri depremlerin devam ettiği daha da devam edeceği bir ülkede yaşadığımızı belirten İTÜ Jeoloji Mühendisliği Bölümü’nden Prof. Dr. Naci Görür, “Depremleri durduramayız ama on binlerce insanı da kaybedemeyiz. Geleceğimiz için yapmamız gereken deprem dirençli kentlere sahip olmalıyız” dedi.
Depremin ne zaman olacağını konuşmanın bir anlamı olmadığını belirten Prof. Dr. Görür, “Bugün olmazsa yarın ya da öbür gün 7’nin üzerinde büyük bir deprem olur, kendi insanımız ölür. Siyasetçiyi deprem dirençli yaşam alanlarında yaşamamız için yatırıma ikna etmemiz lazım. Vatandaşın elinden çok şey gelir çünkü oy veriyor. Deprem siyaset üstü bir meseledir. Hangi partiyi istiyorsa bağrına bassın ama adayın yaşadığı yeri deprem dirençli yapacak planı, programı, fikri olsun. Eğer bu yoksa oy vermesin. Halk bunu isterse düzeltiriz. Siyasetçi halka bakıyor, oy almak için o kadar anket yapıyorlar” dedi.
“Beklenen Deprem Marmara Bölgesi’nin Sorunudur”
“Beklenen deprem sadece İstanbul’un değil, Marmara Bölgesi’nin bir sorunudur” diyen İTÜ Jeoloji Mühendisliği Bölümü’nden Prof. Dr. Cenk Yaltırak şunları söyledi: “Nasıl bir anlayışla önlem alınabilir, sorusunu sormalıyız. Önlem almak için de bilimin konuştuğu dilden haberdar olmanız lazım. Örneğin kentsel dönüşüm sözü veriliyor, yapıldığı iddia ediliyor. Ancak bilim insanları kentsel dönüşümün nerede yapılacağının önceliklendirilmesi gerektiğini söylüyor. Bunun hangi deprem senaryosuna göre yapılacağı da önemli. Bu çok şeyi değiştirir eğer yöneticiler bunun farkında değilse bir şey yaptıklarını düşünürler ama yapamazlar.”
Yöneticilerin açık fikirli olması gerektiğini söyleyen Prof. Dr. Yaltırak, “Belediye başkanından daha ziyade etrafındaki danışmanlar önemli belki de çünkü onlar karar veriyor. O yüzden belediye başkanlarının bu konuyu bilen, deprem uzmanı danışmanlarının olması lazım. Sosyal bilimcinin deprem konusunda başkanı yönlendirmesi doğru değildir” dedi.
Prof. Dr. Yaltırak şunları dile getirdi: “İstanbul bir müteahhit problemi değil, mühendislik problemidir. İstanbul’da yaşamanız için riskleri ortadan kaldırmanız gerekiyor. Riski ancak bilimsel kriterler ile yönetebilirsiniz. Seçeceğimiz yöneticiler eğer bilimsel kriterlerle İstanbul ile ilgili bir şeyler söylüyorsa bence değerlidir. İnsanların şunu anlaması lazım İstanbul’da olacak bir deprem bütün seçmenleri etkileyecek. O nedenle siyasi görüş, ekonomik seviye ayırt etmeyecek. Herkesin ortak sorunuyla karşı karşıyayız. Bütün adayların aynı fikirde olması lazım, farklı fikirde olmaları beklenemez. Adaylar kısıtlı danışman çevreleriyle hareket ederse çok fazla bir şey değişmeyecektir.”
“Belediye Başkanı Doğa, İklim ve İnsan Dostu Olmalı”
İstanbul’a seçilecek belediye başkanının yeşil şehir seven, doğa, iklim ve insan dostu olması gerektiğini vurgulayan İTÜ Meteoroloji Mühendisliği’nden Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu, “Afetlerden etkilenmeyecek bir şehir düşünmelidir. Ranttan çok toplumun refahı üzerine kafa yormalıdır. İstanbul’u depreme hazırlayacak vizyon olmazsa biz bir kat atarız belediye başkanı bize göz yumar ama tonlarca betonun altında kalır ölürüz. Belediye başkanı bir şey demezse dere yatağında bina yaparız bodrum katı satar para kazanırız ama birileri gelir orada oturur bir gece yağmur yağar insanlar boğularak ölür” dedi.
“Sarayburnu’ndan Çatalca’ya Kadar Olan Kısım Deprem Güvensiz”
Jeofizik Yüksek Mühendisi Prof. Dr. Ahmet Ercan ise Türkiye’deki depremleri 1970’den bu yana incelediğini dile getirerek “%60’ı yerin %40’ı ise yapıların kötülüğünden kaynaklanıyor. İstanbul’da ya da Kuzey Marmara’da beklenen deprem Avrupa Yakası’nda daha çok hissedilecek. İstanbul’un en kötü yer yapısı Avrupa Yakası’nda Sarayburnu’ndan Çatalca’ya kadar olan kısım deprem güvensiz yerdir” dedi.
İstanbul’da en kötü yapılaşmanın olduğu yerlerin Marmara kıyıları olduğunu söyleyen Prof. Dr. Ercan, “Belediye başkanı bu yer bilimsel ve yapısal gerçekleri çok iyi bilmesi gerekiyor. Kentsel dönüşümü, İstanbul’da yapılaşma türünü iyi bilmesi lazım. Hangi semtte nasıl önlem almak gerektiğini çok içselleştirmiş olması lazım. Belediye başkanı seçilecek kişinin yer bilimci, jeofizik mühendisi, inşaat mühendisi, mimar, şehir plancısı olmasında çok büyük yarar görüyorum. İstanbul’un en büyük sorunları deprem ve ulaşımdır. Seçilecek adayın afet yönetimini çok iyi bilmesi lazım” diye konuştu.