EkoIQ Editör
Yeni bir saha araştırması, Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat’taki depremlerin ardından 11 ilde 2 bin 826 heyelanın meydana geldiğini ve 92 kişinin hayatını kaybettiğini ortaya koydu. Bilim insanları, depremlerin ardından yeni yerleşim yerlerinin seçiminde ve planlanmasında heyelanların da göz önüne alınması gerektiğinin önemine işaret etti.
İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Avrasya Yer Bilimleri Enstitüsünden Öğretim Üyesi Doç. Dr. Tolga Görüm, Abdüssamet Yılmaz, Furkan Karabacak, Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) Mühendislik Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Lütfi Süzen ve Hollanda Twente Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Hakan Tanyaş tarafından oluşturulan Heyelan Değerlendirme Takımı (SLATE), Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından heyelanların tespit edilmesi için çalışmalara başladı.
AA’nın haberine göre, bilim insanları depremlerin etkilediği 11 ilde yaklaşık bir ay süren saha incelemelerinde bulundu.Çalışmaların sonucunda, Kahramanmaraş merkezli depremlerin tetiklediği 2 bin 826 heyelanın yaşandığı ve 92 kişinin hayatını kaybettiği belirlendi.
Sokak 482 metre Kaydı
Aynı araştırmada, Malatya’nın Doğanşehir ilçesinde Karanlıkdere’ye bağlı İncirlik sokağının, depremlerin ardından oluşan heyelan nedeniyle 482 metre kaydığı, Narlı köyünün ise ikiye ayrıldığı saptandı.
Adıyaman’ın Çelikhan ilçesindeki Mutlu köyünde tamamen tahrip olan 32 evin dokuzunun heyelan nedeniyle yıkıldığı, Çelikhan’da depremden dolayı hidroelektrik santralının (HES) zarar gördüğü belirlendi. Gaziantep’in İslahiye ilçesinde bulunan İdilli Deresi ile Değirmencik köyünde heyelan nedeniyle oluşan set gölünün su tutmaya başladığının tespiti yapıldı.
“Çok Büyük Ana Kaya Heyelanları Gerçekleşti”
6 Şubat’taki depremlerin ardından beş kişilik ekiple acilen saha çalışmalarına başlamak için bölgeye gittiklerini söyleyen Doç. Dr. Görüm, “Bölgeye gittiğimizde tablonun çok daha vahim olduğunu, çok büyük ana kaya heyelanlarının gerçekleştiğini gördük. Depremlerle tetiklenen toplam heyelan sayısının, bugüne kadar haritaladıkları heyelan sayısının en az dört katından fazla olduğunu belirledik” dedi.
Heyelanların Malatya’nın Doğanşehir ilçesinde birçok yapıyı yıktığını anlatan Görüm, Doğanşehir’deki İncirlik ve Kilise Sokak’ta, gözlemledikleri en büyük heyelanların yaşandığını belirtti.
“Depremler Tarımsal Alanlara da Büyük Zarar Verdi”
Görüm şunları söyledi: “Buradakiler ilk depremle tetiklenmiş heyelanlar ve 16 ev ile bir okul burada heyelandan etkilenmiş, kimse hayatını yitirmemiş. Heyelan, depremin 40. saniyesinden sonra başlamış ve insanlar evlerinden çıkabilmiş ancak bu köy 482 metre yer değiştirmiş, tamamen oturulamaz halde. Depremin ardından Gaziantep’in İslahiye ilçesinde bulunan İdilli Deresi ile Değirmencik Köyü’nde heyelan nedeniyle set gölü oluştu. Daha sonra gölün seviyesinin taşmasıyla birlikte birden patlarsa ikinci bir sele neden olabilecek potansiyelleri var. AFAD ve Devlet Su İşleri bir gece yağış sonrası burayı boşaltı. Ayrıca depremler tarımsal alanlara da büyük zarar verdi. Bizim çalışmalarımızda yersel doğrulamasını yaptığımız toplam 2 bin 826 heyelan tespit ettik. Bu heyelanlarda oluşan ölü sayısı 92 civarında.”
“Rapor Edilen En Büyük Heyelanlar”
Heyelanların deprem bölgesinde birçok alanı etkilediğini dile getiren Görüm, “Depremin ardından yaşanan heyelanlar, Türkiye’de depremin tetiklediği heyelanların tarihçesinde bizim gözlemlediğimiz ve rapor edilen en büyük heyelanlar. Ağırlıklı olarak heyelanlar, Malatya ve Adıyaman bölgesinin dağlık kesimleri ile Hatay Samandağ’daki bazı alanlarda yoğun şekilde gözlemleniyor. Ayrıca ana kaya heyelanları Adıyaman’ın Çelikhan, Sincik, Malatya’nın Doğanşehir dağlık bölgelerinde etkili oldu. Ana kaya düşmeleri artçılarla birlikte devam etti” diye konuştu. Görüm, depremlerin ardından yeni yerleşim yerlerinin seçimi ve planlanmasında heyelanların da göz önüne alınması gerektiğinin önemli olduğunu sözlerine ekledi.
EKOIQ
Dr. Barış Doğru
