Havalar her geçen yaz iklim değişikliği sebebiyle daha da sıcaklaşıyor, insanların klimaya olan bağımlılığı da bu doğrultuda artıyor. Peki klima yerine tercih edilebilecek alternatiflere sahip değil miyiz? Bu yazı sizlere o alternatifleri sunuyor…
Çeviren: Zeynep BALİOĞLU
Tahmin ediyoruz ki sizin de klimanız var. ABD Enerji Bakanlığı’nın verilerine göre üç evden ikisi klimaya sahip ve bu sistemlerin sahipleri havayı serinletmek için her yıl 11 milyar dolardan fazlasını harcıyor. ABD’deki elektriğin tam olarak %5’i de ABD’lileri serinletmek için kullanılıyor. Bu rakam, klima kullanmaya başladıkları andan itibaren elektrik faturaları artan ev sahiplerini ise şaşırtmıyor.
Klima Olmadan Yaşamanın Yolları
Aslına bakarsanız klima sahibi olmadan yaşamak oldukça mümkün ve düşünüldüğünden çok daha konforlu olabilir. Bunu sağlamanız önceden planlama, çevrenizdeki ulaşılabilir doğal kaynakları kullanma ve aşırı sıcak durumunda yaratıcı olabilmeniz ile ilgili. İşte serinlemek için kullanabileceğiniz teknikler:
Camları açın. Kulağa oldukça kolay geliyor, fakat soğuk havayı kanal etkisi ile evinize ulaştırma fikri herhangi bir pencerenizi açmanızdan daha fazla ilgi talep ediyor. Rüzgarın estiği yönü saptamakla başlayın ve temiz havanın aktif olduğu alana denk gelen pencerenizi açın. Daha sonra açılan pencerenin tam tersi yönündeki pencereyi de tünel etkisi yaratmak için açın. Eğer tavan pencereniz varsa onu açıp “baca etkisi” de yaratmanız mümkün. Tavan pencereniz odadaki havayı yukarı çekip devamlı bir esinti yaratır.
Vantilatör kullanmayı deneyin. Evin içine daha fazla hava girmesini sağlamak için pencerenize pervane takmayı deneyin. Pencerenin yakınlarında bulundurabileceğiniz salınan bir vantilatör de işinize yarayabilir. Tavan vantilatörleri de oldukça kullanışlılar, fakat daha iyi bir sonuç elde edebilmek için saat yönünün tersine döndüklerinden emin olun.
Perdelerinizi kapatın. Çok parlak olduğu saatlerde güneşin evinize girmesini ve içerideki havayı ısıtmasını engellemek için perdelerinizi kapamayı deneyebilirsiniz. Güneşin hareketlerini takip edip ışınların direkt olarak etkileştiği pencerelerin perdelerini kapatın, bu şekilde güneş ışıklarından daha dolaylı bir şekilde daha az ısıya maruz kalarak yararlanabilirsiniz. Daha da tasarruf etmek için ağır perdeleri tercih edebilirsiniz.
Isınmaya daha az sebep olacak cihazları tercih edin. Yazın fırın kullanmak yerine yavaş pişiriciden (slow cooker) yararlanmayı deneyebilirsiniz veya ocağınızı kullanmak yerine dışarıda ızgara yapabilirsiniz. Bu cihazlar ısının mutfağınızda birikmesini engellemekle birlikte öğünleriniz için daha yaratıcı olmanızı sağlıyor.
Evaporatif (buharlaşmalı) soğutucu satın alın veya kendiniz oluşturun. Nem seviyesi düşük bir bölgede yaşıyorsanız, buharlaşma özelliği olan serinletici bir cihaz kullanmanız mümkün. Fiyat bakımından da standart bir havalandırma sisteminden çok daha hesaplı olmakla birlikte sadece çeyreği kadar enerji kullanıyor. Satın almak bütçenize hitap etmiyorsa kendiniz de bu soğutucu düzeneğini kurabilirsiniz. Bir buz küpünü vantilatörün önüne koyacağınız kasenin içine yerleştirin. Geçici bir çözüm olsa da korkunç sıcaklarda işinizi görecektir.
Geleceğinizi planlayın. Para biriktirmek istiyorsanız pencerelerinize güneş ışığının büyük bir kısmını engelleyecek güneşlik taktırabilir, güneş ışınını engelleyici kaplama yaptırabilir veya evinizi büyüdükçe gölgede bırakacak bir ağaç dikebilirsiniz.
Evinizi serinletmeniz ne kadar etkili olursa olsun her zaman yeterli olmayabilir. Bunu desteklemek ve rahatlamak için vücudunuzu da serinletmeyi deneyebilirsiniz.
İçten dışa serinlik. Kişisel serinleme bütün odayı soğutmaktan daha yararlı olabilir. Bol bol buzlu su tüketin ve dondurma gibi soğuk gıdalardan yararlanın.
Geceleri serin kalın. Çoğu insan geceleri serin bir odada uyumayı tercih ediyor ve eğer klimanız yoksa bu çoğu zaman imkansız oluyor. Fakat deneyebileceğiniz bazı öneriler var. Kullanacağınız pikeyi ve yastık kılıfını uyumadan önce bir saat boyunca buzdolabında bekletin, sonra da yatağınıza serin. Aynı zamanda vücudunuzdaki nabız noktalarına; bileklerinize, boynunuzun yanlarına, diz arkasına, kumaşa sardığınız buz torbasını koyarak serinleyebilirsiniz. Sonrasında kendinizi çok daha iyi hissedeceksiniz.
Suyla oynayın. Aşırı sıcaklara maruz kaldığınızda dışarı çıkın. Arabanızı yıkayın, çocuğunuzun şişme havuzunu doldurun ve keyfinizce serinleyin. İçeride kalmayı tercih ediyorsanız vücut ısınızı düşürmek ve ısıya katlanabilmek için soğuk bir duş alın.
Bu fikirler sizin için yararlı olabilir, fakat klimanızdan henüz ayrılmak istemiyor da olabilirsiniz. Bunun yerine enerji tasarruflu ve güncel bir cihaz kullanabilirsiniz. Aynı zamanda evinizin ısı yalıtımına da özen gösterebilirsiniz. Eğer dayanamayıp klimanızı açtıysanız, olabildiğince az enerji kullandığına emin olun.
* Bu yazı 12 Haziran 2017’de clark.com’da yayımlanmıştır.