EKOIQ
Mevzuatta yapılacak değişiklikle Türkiye’nin TarımGES uygulamalarından 15GW’lık güç kazanabileceğini açıklayan Solar3GW Yönetim Kurulu Başkanı Yusuf Bahadır Turhan, TarımGES’lerin, Türkiye’nin enerjide dışa bağımlık ve iklim kriziyle mücadelesinde kritik bir uygulama olduğunu belirtti. Turhan, daralan tarım arazilerinin korunması için de TarımGES’lerin önemli bir araç olduğunu aktardı.
Türkiye’de her yıl “güneşte 3 GW kurulu güç” misyonuyla yola çıkan düşünce kuruluşu Solar3GW’nin Yönetim Kurulu Başkanı Yusuf Bahadır Turhan, Tarım-Güneş Enerji Santralları (GES) projelerinin hız kazanması için mevzuat değişikliğine ihtiyaç olduğunu söyledi. Turhan, “Şu anda mevzuatımız, tarım arazilerinde GES’lere izin vermiyor. Sadece öztüketim amaçlı ve arazinin %1’ini aşmayacak şekilde GES kurma izni alınabiliyor. Her arazimizin %1’i bunun için tahsis ediliyor. Tarım arazilerindeki toplulaştırma faaliyeti gibi TarımGES alanlarımızı da toplulaştırsak ve buna özel alanlar belirleyip bunları TarımGES YEKA’ları (yenilenebilir kaynak alanı) olarak ihale etsek, ölçek ekonomisinden dolayı büyük fayda sağlayabiliriz. Her arazinin %1’ine GES kurmak yerine; tüm arazilerimizin sadece binde 1’ini TarımGES YEKA olarak tanımlasak, gelişen teknolojilerle yaklaşık 15 bin MW’lık bir TarımGES potansiyelimiz ortaya çıkıyor. Bu rakam halihazırda GES kurulu gücümüzün %75’ine denk geliyor” açıklamasını yaptı.
“TarımGES Uygulamaları Verimlilik Sağlıyor”
Turhan, TarımGES sayesinde temiz ve ucuz elektrik üretirken, gittikçe artan ekstrem hava koşullarına karşı tarım ürünlerine ek koruma sağlanıp tarımsal verimliliğin artırılabileceğini söyledi.
Türkiye’de TarımGES’lerin önündeki en önemli zorluğun yasal mevzuatta iki amaçlı alan kullanımının yer almaması olduğunu vurgulayan Turhan, sözlerini şöyle sürdürdü: “TarımGES uygulamaları tarım alanlarının bütünlüğünü bozmuyor, aksine aynı alanı daha verimli kullanmaya ve çiftçinin ekonomisine katkı sağlıyor. Atıl, üretim yapılmayan tarım arazilerinden yararlanılabileceği gibi üretim yapılan araziler için toprak sahiplerinin inisiyatifinde olacak şekilde TarımGES projeleri geliştirilebilir.”
“Türkiye’nin Enerji Bağımsızlığı Konusunda Fayda Sağlayacaktır”
Turhan, hibrit santrallar gibi TarımGES projelerinin de tanım ve kota olarak mevzuatta yer almasının, Türkiye’nin enerji bağımsızlığı konusunda bir kanalı daha kullanılabilir hale getireceğine ve tarım ekonomisine fayda sağlayacağına dikkat çekti.
Türkiye’de şu anda deneme amaçlı projeler olduğunu ve Solar3GW’nin de bunlara destek verdiğini belirten Turhan, “100 kW büyüklüğünde kontrollü saha kurulumları var. Son olarak Ankara Ayaş’ta, ODTÜ GÜNAM (Güneş Enerjisi Araştırma ve Uygulama Merkezi) tarafından TarımGES kuruldu. Öte yandan Solar3GW olarak, GÜNAM ve Tarım ve Orman Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü ile ortak yapacağımız 100 kW gücündeki bir diğer TarımGES de seneye devreye alınarak akademik çalışmalara kaynaklık edecek” diye konuştu.
Küresel TarımGES Kurulu Gücünün Geçen Yıl 15 GW’a Yaklaştığı Tahmin Ediliyor
Güneş enerjisi ile tarım arazilerinin eş zamanlı kullanımına yönelik entegre bir sistem olan TarımGES’ler, tüm tarım alanlarında, çayırlar, otlaklar, seralar, hatta balık çiftliklerinde kurulabiliyor. Kenya gibi yoksul Afrika ülkelerinden İsveç gibi güneşin en az göründüğü topraklara kadar dünyanın her köşesinde TarımGES projeleri uygulanıyor. 2012’de tüm dünyada 5 MW olan TarımGES kurulu gücünün 2024’te 15 GW’a yaklaştığı tahmin ediliyor. Dünyada bu konuda başı çeken Japonya’da bugüne kadar 3 binden fazla uygulama yapıldı. Avrupa’da devam eden EAGER projesinde TarımGES’lerin, ekilebilir alanlarının temiz enerjiyle gıda güvenliğini de sağlayarak daha yüksek verimlilikle kullanılabilmesi üzerinde çalışılıyor. Projede Almanya, Belçika, Litvanya, İtalya, İspanya, Bulgaristan, Polonya, Sırbistan ve Ukrayna yer alıyor.
Yerinde Üretim ve Tüketim
SOLAR3GW’nin iki yıl önce yayımladığı TARIMGES raporunda, TarımGES projelerinin maliyet olarak küçük ölçekli GES çatı projelerine göre daha avantajlı olduğuna dikkat çekilerek çiftçinin tarlasında üreteceği elektriğin fazlasını satarak öztüketim harcamalarını büyük ölçüde düşüreceği vurgulanmıştı. Buna göre TarımGES uygulamaları sadece enerjide değil, tarımda da dışa bağımlılığa karşı kullanılabilecek etkin bir araç; “yerinde üretim-tüketim” ile enerji dönüşümüne uygun bir çözüm. Öncelikle elektrik üretimini, tüketimin olduğu alana yaklaştırılarak şebeke verimini artırıyor sağlıyor, işletme maliyetlerini aşağıya çekiyor. Ek olarak tarım için gereken sulama pompası, aydınlatma, ısıtma vb. faaliyetlerde gerekli olan enerji en ucuz şekilde yerinde üretilebiliyor.
Bahar Nihal Ersözlü
