İyi bir eğitim sistemi çocukların kendilerini gerçekleştirmelerine, yoksulluktan kurtulmalarına ve umut verici bir geleceğe adım atmalarına olanak tanıyor. Oysa günümüzde halen dünya genelinde çocuk ve gençlerin 244 milyonu okula gidemiyor, 617 milyonu ise temel okuma ve matematik becerilerini kazanamamış durumda.
Bir insan hakkı olan eğitim, toplumsal yararlar sağlamakla birlikte kamusal bir sorumluluk. İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi’nin 26. maddesinde yer alan eğitim hakkı, parasız ve zorunlu ilköğretim çağrısında bulunuyor. 1989’da kabul edilen Çocuk Hakları Sözleşmesi ise ülkelerin yükseköğrenimi herkes için erişilebilir kılması gerektiğinin altını çizerek kapsamını genişletiyor.
2023 yılında Uluslararası Eğitim Günü dolayısıyla bir mesaj paylaşan Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri António Guterres, “Eşit toplumları, dinamik ekonomileri ve dünyadaki her öğrencinin sınırsız hayallerini destekleyebilecek eğitim sistemleri sunalım” demişti. Guterres açıklamasında, hükümet politikalarında ve uluslararası işbirliklerinde eğitime verilen desteğin düşük olmasını her zaman şaşırtıcı bulduğunu ifade etmişti.
Yoksulluğun Belirginleştiği Coğrafyalarda Eğitim Alınamıyor
İyi bir eğitim sistemi çocukların kendilerini gerçekleştirmelerine, yoksulluktan kurtulmalarına ve umut verici bir geleceğe adım atmalarına olanak tanıyor. Oysa günümüzde halen dünya genelinde çocuk ve gençlerin 244 milyonu okula gidemiyor, 617 milyonu ise temel okuma ve matematik becerilerini kazanamamış durumda. Eğitime erişim özellikle yoksulluğun belirginleştiği coğrafyalarda daha da sınırlı. Sahra Altı Afrika’da kız çocuklarının ancak %40’ından azı ortaokulu tamamlayabiliyor. Bununla birlikte okula gidemeyen mülteci çocuk ve gençlerin sayısı ise yaklaşık olarak 4 milyonu buluyor.
Toplumsal Refahın Anahtarı
İklim değişikliğinin etkileri şiddetini her geçen gün artırıyor. Dünyamız demokratik erozyon, süregelen eşitsizlikler ve artan ayrımcılıkla karşı karşıya. Büyüyen nefret söylemleri ile birlikte şiddet tırmanıyor ve küresel ölçekte yayılan çatışma karşısında, eğitim tüm bu sorunları hem çözmekte hem de gelecekte önlemede güçlü bir araç olarak öne çıkıyor.
Birleşmiş Milletler, 2024 yılının Uluslararası Eğitim Günü temasını “Kalıcı Barış için Öğrenme” olarak belirledi. Öğrenme; öğrencilere temel bilgi, değerler, tutumlar, beceriler ve davranışlar kazandırmanın yanı sıra onları barışın katalizörleri olarak yetkinleştiren dönüştürücü bir süreç olursa kalıcı barışa, adil ve sürdürülebilir kalkınmaya katkı sağlayabilir. Aynı amaca hizmet eden Sürdürülebilir Kalkınma Amacı 4 (SKA 4 – Nitelikli Eğitim) de dünyadaki herkesin kapsayıcı, eşitlikçi ve kaliteli eğitime erişmesini hedefliyor ve yaşam boyu öğrenmeyi teşvik ediyor. İnsanlar arasındaki hoşgörüyü güçlendiren eğitim, toplumsal cinsiyet eşitliğine ulaşmaya da yardımcı oluyor. Zihinleri özgürleştiren eğitim, özsaygı için de temel bir unsur. Her bireyin sağlıklı bir topluma katkıda bulunmasını mümkün kılan eğitim, adeta toplumsal refahın anahtarı.