Birleşmiş Milletler Genel Kurulu 1993 yılında 22 Mart tarihini Dünya Su Günü ilan etti. Her yıl kutlanan bu günün bu yılki teması ise “Kimseyi Arkada Bırakmamak”. Nitekim Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri’nin 6’ncısı, “2030 yılında herkes için suyun erişilebilirliğinin ve sürdürülebilir yönetiminin güvence altına alınmasını” hedefliyor ki bu da kimsenin arkada bırakılmaması anlamına geliyor. Birleşmiş Milletler’in bu yılki temayla ilgili hazırladığı bilgi notu, sorunları ortaya koyarken, neler yapılması gerektiğinin de altını çiziyor.
Bugün milyarlarca insanın temiz suya erişimi yok. Evlerinde, okullarında, işyerlerinde, tarlalarda ve fabrikalarda bu sorunu yoğun biçimde hissediyorlar. Dezavantajlı olarak nitelendirilen kadınlar, çocuklar, mülteciler, yerli topluluklar, engelliler gibi gruplar ise ihtiyaçları olan temiz suya erişim ve bunun yönetilmesi konusunda çoğunlukla görmezden geliniyor, hatta bazen ayrımcılıkla karşı karşıya kalıyorlar.
“Güvenilir Su” Ne Demek?
“Güvenilir su”, içme suyu hizmetinin güvenli bir şekilde yönetilmesi anlamına geliyor, yani ihtiyaç duyulduğunda, temiz bir şekilde suya erişim sağlamak. Bu önemli, çünkü kim olursanız olun, nerede yaşıyorsanız yaşayın su bir insan hakkı. Suya erişim kamu sağlığının temelini oluşturuyor, sürdürülebilir kalkınma, istikrarlı ve refah içinde bir dünya için kilit önemde. Çok sayıda insanın güvenilir suya erişimi olmaması, küresel bir topluluk olarak daha ileri gitmemizin önünde bir engel.
Neden “Arkada Kalınıyor”?
İnsanların güvenilir suya erişememesinin çok farklı sebepleri var: Cinsiyet, ırk, etnik yapı, din, dil, milliyet, engellilik, sağlık, refah, istihdam koşulları, ekonomik ve sosyal konum bunlardan bazıları. Ayrıca çevresel bozulma, iklim değişikliği, nüfus artışı, çatışmalar, zorla yerinden edilme ve göç de suya erişimi engelleyen diğer faktörler.
Ne Yapılmalı?
Kimseyi arkada bırakmamak için, dezavantajlı ya da görmezden gelinen insanları da işin içine katarak çözümler geliştirmek gerekiyor. Su hizmetleri bu grupların ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde tasarlanmalı, karar alma süreçlerinde onların da sesleri duyulmalı. Düzenleyici ve yasal çerçeveler suyun tüm insanlar için hak olduğunu kabul etmeli ve ihtiyacı olanların suya erişimi için adil ve etkin bir finansman sağlanmalı.
Sosyal medyada paylaşabileceğiniz içerikler için:
www.worldwaterday.org/resources
www.worldwaterday.org/social-media
Suyla İlgili Gerçekler
-1 milyar insan evinde içilebilir su olmadan yaşıyor.
-İlkokulların dörtte birinde içme suyu hizmeti yok. Çocuklar temiz olmayan su içiyor ya da hiç içmiyor.
-Her gün 5 yaşın altında 700’den fazla çocuk güvenilir olmayan su ve kötü hijyen koşullarına bağlı ishalden hayatını kaybediyor.
-İçilebilir su kaynaklarından yoksun insanların %80’i kırsal alanlarda yaşıyor.
-İçme suyuna erişimi olmayan 10 evden sekizinde su toplama işi kadınlar ve kız çocukları tarafından yapılıyor.
-Her gün 800 kadın, komplikasyonlar nedeniyle hamilikte ya da doğum sırasında hayatını kaybediyor.
-Evlerini terk etmek zorunda bırakılan 68,5 milyon insan için içilebilir suya erişim olanakları çok kısıtlı.
-159 milyon insan içme suyunu yüzey sularından elde ediyor.
-Dünya nüfusunun üçte ikisine denk gelen 4 milyon insan her yılın en az bir ayında ciddi su kıtlığı çekiyor.
-2030 yılında su kıtlığı nedeniyle 700 milyon insanın yerinden olabileceği tahmin ediliyor.