BM’nin Yeni Raporu, Yeşil Badanayı ve Zayıf Net Sıfır Taahhütlerini Eleştiriyor

BM’nin yeni bir raporu, ısınmanın 1,5 derece ile sınırlandırılması doğrultusunda seragazı emisyonlarının azaltılmasına yönelik küresel çabaları baltalamakla tehdit eden yeşil badanayı ve zayıf net sıfır taahhütlerini eleştiriyor.

Devlet-Dışı Kuruluşların Net Sıfır Emisyon Taahhütlerine ilişkin Üst Düzey Uzman Grubu, Mısır’da düzenlenen BM iklim görüşmeleri COP27’de BM Genel Sekreteri’ne raporunu sundu.

Rapor, ısınmanın 1,5 derece ile sınırlandırılması doğrultusunda seragazı emisyonlarının azaltılmasına yönelik küresel çabaları baltalamakla tehdit eden yeşil badana ve zayıf net sıfır taahhütlerini eleştiriyor.

“Rapor Çok Önemli Bir Yol Haritası Sunuyor”

BM tarafından atanan uzman grubunun başkanı ve Kanada’nın eski Çevre ve İklim Değişikliği Bakanı ve Altyapı Bakanı Catherine McKenna; raporun endüstri, finans kuruluşları, şehirler ve bölgeler tarafından net sıfır taahhütlerine bütünlük kazandırmak ve sürdürülebilir bir geleceğe küresel, adil bir geçişi desteklemek için çok önemli bir yol haritası sunduğunu söyledi.

Rapor, yedi ay süren yoğun çalışma ve istişarelerin bir sonucu ve BM Genel Sekreteri tarafından atanan 17 uzmanın en iyi tavsiyelerini yansıtıyor. Çalışma, net standartlar ve kriterler belirleyerek net sıfıra dürüstlük, şeffaflık ve hesap verebilirlik getirmek için 10 pratik öneri ortaya koyuyor.

McKenna, “Yüzlerce kişi ve kuruluşa danıştıktan ve en son araştırmaları ve bilimi bir araya getirdikten sonra endüstri, finans kuruluşları, şehirler ve bölgeler tarafından verilen net sıfır taahhütlerinin iddialı, şeffaf ve güvenilir olmasını sağlamak için bir yol haritamız var” dedi ve ekledi: “Gezegenimiz gecikmeleri, bahaneleri ya da daha fazla yeşil badanayı kaldıramaz.”

Temel Tavsiyeler

Temel tavsiyeler Sıfıra Doğru Yarış (Race to Zero) ve Bilime Temelli Hedefler (Science Based Targets) girişimi gibi güvenilir girişimler üzerine inşa edildi. Rapor, bu devlet dışı aktörleri, kısa, orta ve uzun vadeli bilime dayalı hedeflerle değer zinciri boyunca mutlak emisyonlarda acil azaltım taahhüt etmeye çağırıyor. Ayrıntılı geçiş planları acil emisyon azaltımlarını göstermeli ve sermaye harcamaları bu hedefler ve devlet dışı aktörün net sıfır yolu ile uyumlu olmalı.

Dürüst olmayan iklim muhasebesini ve ciddi dekarbonizasyon ihtiyacını geçiştirmek için tasarlanmış diğer eylemleri önlemek amacıyla devlet dışı aktörler, emsalleriyle karşılaştırılabilecek doğrulanmış bilgilerle ilerlemelerini kamuya açık bir şekilde rapor etmeli.

Raporda ayrıca yeşil badanayı önlemeye yönelik yeni kırmızı çizgiler belirlendi. Rapor, devlet dışı aktörlerin artık şunları yapmaması gerektiğini belirtiyor:

• Yeni fosil yakıt kaynağı inşa etmeye veya yatırım yapmaya devam ederken net sıfır olduğunu iddia etmek. Benzer şekilde, ormansızlaşma ve diğer çevresel açıdan yıkıcı faaliyetler de kabul edilemez.
• Değer zincirleri boyunca kendi emisyonlarını hemen azaltmak yerine, genellikle bütünlükten yoksun ucuz krediler satın almak. Yüksek kaliteli krediler ancak devlet dışı bir aktör, kısa ve orta vadeli hedeflerine ulaştığında kalan tüm emisyonları dengelemek için kullanılmalı.
• Mutlak emisyonlarından ziyade emisyonlarının yoğunluğunu azaltmaya veya tüm değer zinciri yerine emisyonlarının sadece bir kısmını ele almaya odaklanmak (Kapsam 1, 2 ve 3)
• Doğrudan ya da ticaret birlikleri veya diğer organlar aracılığıyla hükümetin iddialı iklim politikalarını baltalamak için lobi yapmak. Bunun yerine, savunuculuklarının yanı sıra yönetişim ve iş stratejilerini de iklim taahhütleriyle uyumlu hale getirmeliler. Bu, sermaye harcamalarını net sıfır hedefleriyle uyumlu hale getirmeyi ve yönetici ücretlerini iklim eylemi ve kanıtlanmış sonuçlarla ilişkilendirmeyi içeriyor.

Rapor ayrıca, yeşil badana ile etkin bir şekilde mücadele etmek ve eşit bir oyun alanı sağlamak için devlet dışı aktörlerin gönüllü girişimlerden net sıfır için düzenlenmiş gerekliliklere geçmeleri gerektiğini tavsiye ediyor. Rapor, en yüksek emisyona neden olan kurumlarla başlanmasını, taahhütlerinin güvence altına alınmasını ve ilerlemeleri hakkında yıllık rapor vermelerini şart koşmayı öneriyor.

“Hiç Kimse Emisyonları Derhal ve Büyük Ölçüde Azaltma İhtiyacını Görmezden Gelemez” 

Uzman grup üyesi ve iklim bilimci Bill Hare, “Hiç kimse emisyonları derhal ve büyük ölçüde azaltma ihtiyacını görmezden gelemez. Eğer endüstri, finans kuruluşları, şehirler ve bölgeler net sıfır taahhütlerinde söylediklerinde samimiyseler, bu tavsiyeleri benimseyecekler. Fosil yakıt şirketleri net sıfır hedefi altında üretimlerini artırabileceklerini düşünüyorlarsa bir kez daha düşünmeleri gerekir” dedi.