EkoIQ Editör
93. sayısında EKOIQ, sürdürülebilirliğin akademi üzerindeki etkilerine odaklanıyor. Yeni sayımızda, Türkiye’de ve dünyada akademinin sürdürülebilirlik bağlamında nabzını tuttuk. Türkiye’de akademide geldiğimiz noktayı, gençlerin iklim değişikliği, çevre, sürdürülebilirlik ve ekoloji konularında nelere yönelebileceklerini hocalarımızla konuştuk. Burayı tıklayarak indirebileceğiniz yeni sayımızda neler var?
Sürdürülebilir Akademi Modeli ve Mimar Sinan
“Küre” köşesinde Arif Ergin, Sürdürülebilir Akademi Modeli’nin izini Mimar Sinan’la sürüyor.
Suyun Durumu Avrupa’da Bile Riskli
Avrupa Çevre Ajansı’nın Avrupa denizlerindeki kirletici maddeler hakkındaki raporu, Avrupa’daki dört bölgesel denizin dördünde de büyük ölçekli kirlenme sorunu olduğunu ortaya koyuyor. Değerlendirilen alanların kirlilik oranı Baltık Denizi’nde %96, Karadeniz’de %91, Akdeniz’de %87 ve Kuzey-Doğu Atlantik Okyanusu’nda ise %75.
Maviden Yeşile Hidrojen Çözümleri
Son dönemde iklim gündeminde epeyce tartışma konusu olan hidrojen teknolojileri üzerine Prof. M. Levent Kurnaz çözüm önerileri sunuyor.
Sürdürülebilir İşletmeleri Diğerlerinden Ne Ayırır?
“Sürdürülebilirlik ilkesini benimseyen ve hayata geçiren işletmeler hem hisse değeri hem de finansal performans açısından sürdürülebilir olmayan şirketlerden daha iyi sonuçlar alıyor. Marka değeri, müşteri güveni ve müşteri sadakat seviyeleri yükseliyor.” Doç. Dr. Ahu ERGEN’in “Sürdürülebilir Tüketim” köşesinde sürdürülebilir iş modelinin tanımını yapıyor.
Yerel Yönetimler ve İklim Değişikliği: “Ruanda’dan Çin’e Kadar Artık Dönüşüm Her Yerde”
İklim krizine karşı mücadelenin, insanlığın kendi kendisiyle olan bir yarış olduğunu vurgulayan Sürdürülebilirlik için Yerel Yönetimler, ICLEI Küresel Savunma Direktörü Yunus Arıkan, “Artık yaşanabilir dünya kurmanın bir monopolü yok” diyor ve dünyanın dört bir yanındaki iyi örnekleri “Yaşanabilir Kentler” köşesinde Sibel Bülay, bizlerle paylaşıyor.
“Hepimizin Hayali Daha İyi Bir Gelecek”
Zorlu Holding’in etki yatırımları, Akıllı Hayat 2030 stratejisi ve toplumsal etkisi konusunda bilgi veren Zorlu Holding Kurumsal İletişim Genel Müdürü Aslı Alemdaroğlu, “Şirketler, yenilenebilir enerjiden elektrikli araçlara, akıllı şehirlerden dijitalleşmeye kadar geniş bir yelpazede yatırımlarla, sürdürülebilir kalkınmanın hızlandırılmasını sağlayabilirler” diyor.
Etki Yatırımcılığı ve Sürdürülebilir Kalkınma
2016 yılından beri Türkiye’de 43 sosyal girişimci ile çalışarak ve hibe sağlanmasına aracı olarak fikir aşamasındaki girişimlerin desteklenmesi için çalışan ve etki yatırımcılığı konusunda farkındalık yaratan imece’den Mustafa Özer sorularımızı yanıtladı.
İçinden Farkındalık Çıkan Bir Dersin Hikayesi
Doç. Dr. Murad TİRYAKİOĞLU, “Afetlerle Kalkınma” köşesinde bir içinden farkındalık çıkan bir dersin hikayesini paylaşıyor.
“Enerji Dönüşümünün Temel Mottosu Hibrit Oluyor”
Güneş enerjisi alanında Türkiye’nin aklına fikrine en çok güvendiğimiz isimlerden biri olan Ateş Uğurel, nam-ı diğer Solarbaba ile kısa bir 2020 değerlendirmesi yaptık. Ama söz her zamanki gibi geleceğe uzandı. Bu arada Perovskit materyalini bir yerlere not düşmenizi tavsiye ederiz. Dünyayı değiştirebilir…
Birleşmiş Milletler’den Sentez Raporu
Elif Gökçe Şahin, Veri-Analiz köşesinde bu ay Birleşmiş Milletler’in ilk sentez raporunu mercek altına aldı.
İklim Değişikliği ve Türkiye ile Almanya Arasındaki Ekonomik İlişkiler
Almanya’da kendi alanında en büyük çok disiplinli çevre araştırma enstitüsü olan Helmholtz Çevre Araştırmaları Merkezi’nde (UFZ) iklim değişikliği alanında sosyo-ekonomik araştırmalarını koordine eden Prof. Reimund Schwarze, uluslararası iklim anlaşmaları üzerine Almanya’nın önde gelen uzmanlarından biri olarak kabul ediliyor. Kendisiyle, Paris Anlaşması’ndan karbon sınır mekanizmalarına, Türkiye-Almanya arasındaki ekonomik ilişkileri konuştuğumuz bir röportaj gerçekleştirdik.
Her Yıl Kaybolan 427 Milyar Dolar Vergi Nereye Gidiyor?: Vergi Adaleti Hemen Şimdi!
Vergi Adaleti için Küresel İttifak (Global Alliance for Tax Justice – GATJ), 15-26 Mart’ta herkesi vergi adaleti için eyleme çağırıyor. Vergi Adaleti için Küresel Birliği Politika ve Kampanyalar Koordinatörü Grazielle David’le hem hareketi hem de eylem çağrısını konuştuk.
Toplumsal Cinsiyet Eşitliği: Şimdi ve Her Zaman
Global Compact Türkiye Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Çalışma Grubu Eşbaşkanları Dr. Melsa ARARAT ve Dr. Erdal KARAMERCAN yazılarında sektörden toplumsal cinsiyet eşitliğinin son durumunu mercek altına tutuyorlar.
DOSYA: Bilgi, Bilim ve Sürdürülebilirlik
İklim krizi ve sürdürülebilirliğin, gezegenin ve uygarlığın geleceği açısından en kritik konular olduğunu söylemek giderek kolaylaşıyor. Uygarlığın hemen tüm parçalarında ciddi sorunlar olduğu ortada: Toplumsal cinsiyetten iklim krizine, sosyal adaletten bölgesel eşitsizliklere ve çatışmalara kadar uzanan bir dizi sorun. Ve her bir sorun alanı, diğer alanlarla sıkı sıkıya bir ilişki içinde ve birbirlerini durmaksızın büyütüyorlar. Bu süreç ister büyük bir geçiş ve değişim dönemi olarak tanımlansın, isterse de uygarlığın bütünsel bir krizi, her koşulda üzerinde konuşmaya, anlamlandırmaya, araştırmaya daha açık bir ifadeyle BİLGİ’ye daha çok ihtiyacımız var. Bu bilginin üretildiği ya da üretilmesi gereken en önemli yapı da elbette ki AKADEMİ. Peki akademi, üniversiteler bu görevi yeterince yerine getirebiliyor mu? Ne oranda yerine getirebiliyor? Bu sayımızda bu soruların peşine düştük.
İklim Krizi Dünyanın Sonu mu? Yeni Bir Dünya Düzeni mi?
Bordeaux Montaigne Üniversitesi’nde Çevre Felsefesi öğretim görevlisi Yrd. Doç. Dr. Ferhat Taylan, Ekoloji ve akademinin arasında tarihsel ve kavramsal bağları, çevre etiğini, “kolapsoloji” ve survivalism” gibi yeni medyatik akımları, akademinin çevre felsefesi ve sosyolojisi bağlamında neler üzerine çalıştığını EKOIQ için anlattı.
“İklim Değişikliğiyle İlgili Daha Çok Araştırma Merkezine İhtiyacımız Var”
EKOIQ ve iklimhaber’de yazılarını sık sık yayınladığımız Prof. Dr. Etem Karakaya, bir süredir haksız bir şekilde akademik dünyadan uzaklaştırılmıştı. Kendisinin bu derginin hazırlıkları sırasında, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF İktisat Bölümü’ne döndüğünü öğrendik. Ama Etem Hoca bu arada boş durmamış. Yeni çalışmalarıyla ilgili ayrıntılı bilgiyi yazıda bulabilirsiniz.
“Akademimizin En Büyük Problemi, Disiplinler Arası İletişim”
Akademi bağlamında baktığımızda en büyük problemin disiplinler arası iletişim ve birbirini tamamlamaktaki yetersiz algı olduğunu söyleyen Çukurova Üniversitesi Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Çevre Mühendisliği Bölümü öğretim üyesi ziraat mühendisi Prof. Dr. Zeynep Zaimoğlu, pandemi sürecinin, gıda, gıda güvenliği ve iklim değişikliği konusunda çalışmanın ne kadar önemli olduğunu gösterdiğinin altını çiziyor.
“Bilim Diplomasisi, Gelişim ve Küresel Erişilebilirliğin Anahtarı Olabilir”
CIFAL Istanbul, UNITAR Direktörü ve Bahçeşehir Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Öğr. Üyesi Ahmet Aydemir, dünyanın sorunları konusunda faturayı sadece akademiye kesmemek gerektiğini; dünyadaki tüm kurumların küresel sorunlara çözüm bulmak için geç kalmış durumda olduğunu vurguluyor. Aynı zamanda BAU Global Eğitim Ağı Sürdürülebilirlikten Sorumlu Yönetim Kurulu Üyesi de olan Aydemir, önümüzdeki yıllara damgasını verecek üç önemli alan olarak da “döngüsel ekonomi”, “gezegen dostu çalışma yaklaşımları” ve “bilim diplomasisi” konularını aktarıyor.
“Akademi, Sahanın İçinde Olmalı Ancak Bu Gitgide Zorlaşıyor!”
2020/21 Mercator-İPM Kıdemli Araştırmacısı, Boğaziçi Üniversitesi Ekonomi Bölümü’nden Prof. Dr. Fikret Adaman, neoliberal politikaların sadece günlük yaşamı değil, akademi hayatını da metalaştırdığını, bunun ise akademinin özerkliğine her geçen gün biraz daha müdahale edilmesine yol açtığını belirtiyor.
“Bilginin Üretilmesi Tek Başına Yeterli Değil”
İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Orman Fakültesi Toprak İlmi ve Ekoloji Anabilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Doğanay Tolunay, bilgi üretmenin tek başına yeterli olmadığını, bilginin halka ulaştırılması ve her şeyden önce de karar vericiler tarafından dikkate alınması gerektiğini ifade ediyor.
“Alternatif Politika Öneren Bilim İnsanlarına Kulak Verilmiyor”
Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi’nden Prof. Dr. Gökhan Orhan, Türkiye’de iklim değişikliği alanında alternatif politikalar öneren bilim insanlarının seslerinin genellikle duyulmadığını belirterek, “Siyasal açıdan kendilerinin sorumlu olması nedeniyle Türkiye’de siyasetçiler, karar alma mekanizmalarında uzmanların belirleyici olmasına her zaman şüpheyle yaklaşıyorlar” diyor.
“Geleceğe Dair Öngörülerimizde Esneklik Göz Ardı Edilmemeli”
Çok paydaşlı projelerin, iklim krizi konusunda önemli bir deneyim olduğunu belirten Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Öğretim Görevlisi Dr. İnci Şahin Olgun ile kentsel tasarımda ekolojik tabanlı çözümler ve akademinin güncel sorunları üzerine konuştuk.
“Genç Akademisyenlerin İklim Krizine Dair Üretimleri Hızlandı”
Boğaziçi Üniversitesi’nden Doç. Dr. Sevil Acar, iklim krizi alanında bilgi üretmek isteyen öğrencilerin ve genç akademisyenlerin nitelik ve niceliğinde artış olduğunu söylerken gençlerin hemen her meselede olduğu gibi bu konuda da daha önde yürüdüğünü ifade ediyor.
Akademinin Özerkliği ve İklim Krizine Etkileri
2003 yılından beri ekoloji hareketinin içinde yer alan Dr. Alper Akyüz, akademik alanın ürettiği bilginin tek başına yeterli olmadığını, bu bilginin kullanılmasının da gerektiğini belirtirken ekliyor: “Türkiye’de iklim krizi ile ilgili farklı disiplinlerden çalışmaların yürütülmesi ve desteklenmesinde çok geç kalındığı ve üretilen bilginin yönetimler tarafından dikkate alınmadığı bir ortam mevcut.”
Türkiye, Akademi ve İklim Değişikliği
İrem Ece AKPINAR, YÖK Ulusal Tez Merkezi’nde arşivlenen lisansüstü tezler özelinde bir tarama yapılmıştır. Tarama belirlenmiş olan anahtar kelimeler odağında sürdürülmüş ve analizler yapılarak karşılaştırmalı bir çalışma yürütülmüştür.
“Yerel Odaklı ve Ekolojik Vatandaşlığı Gündeme Alan Çalışmalara İhtiyacımız Var”
İstanbul Bilgi Üniversitesi Çevre, Enerji ve Sürdürülebilirlik Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Doç. Dr. Ayşe Uyduranoğlu, Türkiye’de çalışmaların daha çok karbon fiyatlandırma politikalarından büyümenin nasıl etkileneceğini konu aldığını söylerken, “Biraz daha yerel odaklı ve ekolojik vatandaşlığı gündeme alan çalışmalara ihtiyacımız var. Bunlar; şehir, ekolojik köy, tarımda yeniden yerelleşme veya su odaklı çalışmalar olabilir” diyor.
Almanya’da Çevre Hareketlerinin Sesi Artık Daha da Gür!
Almanya’da yaşayan Türkiye kökenli ekolojistlerin buluşma noktası olan Yeşil Çember’le ilgili daha önce haberler yapmıştık. Çevre alanında özellikle Türkiye kökenlilere yönelik farkındalık kampanyalarıyla dikkat çeken Yeşil Çember’den dostumuz Gülcan Nitsch, bizi kırmadı ve son zamanlarda Almanya’da çevre adına olup bitenleri EKOIQ için kaleme aldı.
Üniversiteler Sürdürülebilirlikte Önemli Rol Oynayabilir AMA…
KAGİDER Yönetim Kurulu Başkanı Emine ERDEM’in bu sayımızdaki yazısı akademi ve sürdürülebilirlik üzerine.
Yerel Yönetimlerde Rezilyans Deneyimi Olarak RESLOG
Yerel Yönetişimde Rezilyans Projesi (RESLOG) Yöneticisi Sinan Özden, RESLOG projesini, rezilyans kavramını ve RESLOG olarak yerellerde göç alanında yaşadıkları deneyimleri EKOIQ için anlattı.
Pandeminin Dünyaya Armağanı: Paydaş Kapitalizmi
Davos Zirvesi’nde tartışılan ve dünya çağında markalar ve uzmanların son tartışma konusu Paydaş Kapitalizmi’ni Sosyal Etki Girişimcisi Arzu Deniz AKSOY “Sürdürülebilir İşler” köşesinde anlattı.
Türkiye’de Hortumlar Artıyor mu?
“Avrupa Şiddetli Hava Merkezi’nin tüm Akdeniz ve Avrupa ülkeleri için topladığı ve doğrulamasını yaptığı hortum olayları veri tabanına dayanarak gerçekleştirdiğimiz ilk çalışma, son 10 yıllık dönemde (Ocak 2010-Şubat 2019) gözlenen hortum sayısının, ondan önceki 10 yıllık dönemde (Ocak 2000-Aralık 2009) gerçekleşen hortum olayı sayılarından belirgin olarak daha fazla olduğunu gösteriyor. Bunun arkasında ise ‘artık bir hortum klimatolojimiz olduğu’ gerçeği yatıyor. Çünkü artık daha sıcak bir dünyada yaşıyoruz, buharlaşma çok daha fazla ve hidrolojik döngü hızlanıyor.” Boğaziçi Üniversitesi İklim Değişikliği ve Politikaları Uygulama ve Araştırma Merkezi Yönetim Kurulu ve TEMA Vakfı Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Murat TÜRKEŞ anlatıyor.
Sürdürülebilirlik için Mutlu Gençler…
Brika Sürdürülebilirlik’ten Gülin YÜCEL, “Sürdürülebilir Kalkınma” köşesinde bu sayıda gençlere işaret ediyor.
Gözümüzden Kaçmayanlar, Haberler, Kitap ve Sürdürülebilirlik Akademisi’nden bölümleri de bu sayımızda sizlerle.
Yeni sayımıza buradan ulaşabilirsiniz.
EKOIQ
